Akropol ateński (gr. Ακρόπολη Αθηνών, ang. Acropolis of Athens) to obok Meteorów, najpopularniejsza atrakcja Grecji. Trudno sobie wyobrazić, aby ktoś przyjechał do Aten i go nie zobaczył. Dlaczego napisałem Akropol ateński? Gdyż samo słowo „akropol” z greckiego oznacza górne miasto. Wzgórze Akropolu ateńskiego ma wysokość 156,63 m n.p.m. i rozpościerają się z niego piękne widoki na stolicę Grecji. Panoramy nie są jednak głównym powodem, dla którego co roku wspinają się na nie miliony turystów. W starożytności na Akropolu powstały monumentalne świątynie na czele z Partenonem i to one przyciągają tłumy. Jak wygląda zwiedzanie Akropolu ateńskiego? Ile kosztują bilety i kiedy najlepiej go zwiedzić? Odpowiedzi na te pytania oraz szereg informacji praktycznych, znajdziesz poniżej.
Spis treści
Akropol ateński – historia
Wzgórze Akropolu nie jest najwyższym z ateńskich wzgórz, zamieszkałe natomiast było już ok. 4000 lat p.n.e. Jego wybór związany był ze strategicznym położeniem oraz łatwością obrony przed wrogami. Akropol znajduje się na płaskiej wapiennej skale, o powierzchni około 3 hektarów i wysokości względnej 70 m. Ma on również dostęp do wody, co w czasie ataków było bardzo ważne.
Na przestrzeni tysiącleci na wzgórzu powstawały różne budowle. Przykładowo w okresie mykeńskim stał na nim pałac z megaronem, a od VIII w. p.n.e. wzgórze stało się miejscem kultu bogini Ateny ze świątyniami jej poświęconymi. Po tych budynkach prawie nic nie pozostało. Tym, co możesz zobaczyć, są natomiast budowle zbudowane pod kierunkiem Peryklesa w V wieku p.n.e. tzw. Złotym Wieku Grecji. Za prace odpowiadał ateński rzeźbiarz Fidiasz, a pomagali mu architekci Mnesikles, Iktinos i Kallikrates. Efekt ich pracy wciąż wzbudza podziw, a Akropol ateński od 1987 roku znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Jak wygląda zwiedzanie Akropolu w Atenach? Najciekawsze budowle
Jest ostatnia sobota września, czyli jeden z kilku dni w roku, gdy Akropol można zwiedzić za darmo. Z dwóch wejść na teren Akropolu nie wybieram głównego, ale mniejsze zlokalizowane w południowo-wschodnim rogu, tuż obok Muzeum Akropolu. W przeciwieństwie do innych dni nie muszę stać w długiej kolejce, gdyż wydawanie bezpłatnych biletów, idzie bardzo sprawnie. Skanuję kod z biletu i przekraczam bramę wejściową.
Teatr Dionizosa w Atenach (gr. Θέατρο του Διονύσου)
Kilkadziesiąt metrów od bramy, po prawej stronie znajduje się Teatr Dionizosa. Pierwszy teatr powstał u podnóża Akropolu w VI p.n.e., a obecny został wybudowany w latach 342-326 p.n.e. To bardzo wyjątkowa budowla, gdyż był to pierwszy teatr na świecie i wzór dla innych teatrów greckich.
Teatr miał doskonałą akustykę i mógł pomieścić 17 000 osób. Zbudowano go na cześć Dionizosa, boga wina, natchnienia i płodności. Swoje sztuki wystawiali w nim najwięksi greccy dramaturgowie, jak Sofokles, Eurypides i Arystofanes, dlatego uważa się, że jest to miejsce narodzin greckiej tragedii. Premiery odbywały się podczas Wielkich Dionizji, ruchomego, kilkudniowego święta z przełomu marca i kwietnia.
Odeon Heroda Attyka w Atenach (gr. Ωδείο Ηρώδου του Αττικού)
Minąwszy pozostałości m.in. świątyni Asklepiosa oraz bizantyjskich cystern dochodzę do częściowo zrekonstruowanego Odeonu Heroda Attyka. Zbudowany został w 161 roku na południowo-zachodnim stoku Akropolu, aby uczcić pamięć jego żony, Aspasii Regilli. Prezentuje się on znakomicie i jest jedną z bardziej charakterystycznych budowli w Atenach.
Odeon to odmiana teatru rzymskiego, który służył jako miejsce występów muzycznych oraz czytania poezji, a różnił się od innych teatrów tym, że był całkowicie zadaszony. Odeon Heroda Attyka uważany był za najwspanialszy z antycznych odeonów i nawet dziś dzięki doskonałej akustyce służy jako miejsce, w którym odbywają się koncerty oraz festiwale muzyczne. Tylko podczas tych wydarzeń można wejść na jego teren i zająć jedno z ok. 5 000 miejsc. Niestety muszę zadowolić się patrzeniem z góry, ale nawet stąd pięknie się on prezentuje, szczególnie na tle Aten i migoczącego w oddali morza.
Świątynia Ateny Nike (gr. Ναός Αθηνάς Νίκης)
Świątynię Ateny Nike można przeoczyć, gdyż znajduje się na podwyższeniu na prawo od wejścia na Akropol. Drugim powodem, dlaczego można jej nie zauważyć, jest to, że jest ona nieduża w porównaniu z propylejami. Została zbudowana w stylu jońskim około roku 420 p.n.e. w miejscu wcześniejszej świątyni zburzonej przez Persów. Poświęcona jest Nike – bogini Zwycięstwa, w tej świątyni była jednak przedstawiona inaczej, gdyż bez skrzydeł. Związanych z tym jest kilka legend. Jedna z nich mówi, że to Ateńczycy pozbawili ją skrzydeł, aby zawsze była z nimi.
Propyleje (gr. Προπύλαια Ακρόπολης)
W końcu dochodzę do propylejów, czyli monumentalnej bramy, którą jak przed wiekami wchodzę na Akropol. Propyleje (gr. propylajon) z greckiego oznacza przedsionek i w starożytnej greckiej architekturze prowadziły do świętego miejsca, zazwyczaj olbrzymich świątyń. Budowa ateńskich propylejów sięga 437–432 p.n.e. i prawdopodobnie to tutaj po raz pierwszy w jednej budowli zastosowano kolumny doryckie i jońskie.
Propyleje to imponująca budowla ze stromymi, śliskimi schodami, ozdobiona kolumnami i portykami. Wykonana została z połączenia białego i szarego marmuru oraz wapienia. Idąc tą ogromną i niewiarygodną bramą, mam okazję podziwiać kunszt starożytnych budowniczych. Zastanawiam się także, jakich narzędzi użyli, aby to zbudować? Nie jestem jedyną osobą, która podziwia Propyleje, ale nie mamy na to zbyt dużo czasu. To najbardziej zatłoczone miejsce, przez co strażnicy nawołują do szybkiego przemieszczania się, niezatrzymywania i niepozowania do zdjęć. Oczywiście zabronione jest także dotykanie kolumn.
Partenon (gr. Παρθενών)
Po wejściu na Akropol skręcam w prawo i powoli zaczynam okrążać centralny zabytek wzgórza, czyli Partenon. Jego nazwa pochodzi od przydomka bogini Ateny – Atena Partenos, czyli Atena Dziewica. Budowa oraz dekoracja świątyni trwała 15 lat i miała miejsce w latach 447-432 p.n.e. Świątynia została wzniesiona z białego marmuru pentelickiego w miejscu poprzedniego Partenonu zniszczonego przez Persów. Jej wymiary to 69,5 m na 30,9 m, a wysokość kolumn to 10,4 m.
Partenon to jeden z najważniejszych zabytków kultury na świecie, symbol starożytnej Grecji i Aten. Uważa się go też za najdoskonalszy przykład stylu doryckiego. Oprócz świątyni greckiej w czasie swojej historii pełnił on także funkcję kościoła katolickiego, meczetu muzułmańskiego oraz składu na proch.
Partenon imponuje rozmiarem, ale zmusza też do refleksji. Czuć tutaj klimat antycznych czasów, nie można jednak zapomnieć, że w 1816 r. do British Museum w Londynie trafiły skarby zrabowane ze świątyni. Odpowiadał za to brytyjski ambasador w Konstantynopolu Thomas Bruce, zwany lordem Elgin. W czasie gdy to nastąpiło Grecja była od prawie 400 lat częścią imperium osmańskiego. Po odzyskaniu wolności, od razu wystąpiła o zwrot bezcennych rzeźb i frezu, który został ściągnięty z Partenonu przy pomocy łomów, pił, a nawet materiałów wybuchowych. Na razie Brytyjczycy nie spieszą się ze zwrotem.
Punkt widokowy na Akropolu
Wzgórze Akropolu stanowi idealny punkt widokowy, a szczególną popularnością cieszy się miejsce na jego wschodnim krańcu. Łatwo go znaleźć, gdyż jest to betonowe podwyższenie z powiewającą grecką flagą. Rozglądając się wokół, widzę morze białych budynków z wystającymi z niego jak wyspy wzgórzami i stanowiących jakby odległy ląd górami. Ateny to metropolia o dużej powierzchni oraz gęstej zabudowie i ze wzgórza doskonale to widać. Spacerując po Akropolu, można także dostrzec inne antyczne budowle rozsiane po mieście.
Erechtejon (gr. Ερέχθειο)
W północnej części Akropolu znajduje się Erechtejon – najświętsza ze wszystkich ateńskich świątyń. Została zbudowana w latach 421-405 p.n.e., jako miejsce kultu Ateny Polias, Posejdona, Zeusa Hypatosa, króla Aten Erechteusza, Hefajstosa i herosa Butesa. Z uwagi na ukształtowanie terenu świątynia została wniesiona na kilku poziomach, a reprezentuje porządek joński. Oprócz starożytnego miejsca kultu była także kościołem, siedzibą rządów książąt frankońskich, a nawet tureckim haremem.
Ze świątynią Erechtejon wiąże się ciekawa legenda. Podobno o dominację nad miastem spierała się Atena z Posejdonem. Postanowili oni urządzić konkurs, o to, które z nich da mieszkańcom bardziej cenny dar. Sędziami w konkursie byli mieszkańcy. Wpierw Posejdon uderzył swoim trójzębem w skałę i z tego miejsca wypłynęło źródło wody morskiej tzw. „Morze Erechtejon”. Atena postanowiła podarować mieszkańcom drzewko oliwne, którego owoce tak im zasmakowały, że to ona została patronką miasta i od niej pochodzi jego nazwa. W miejscu, gdzie odbywały się zawody, wybudowano tę świątynię. Do dziś można zobaczyć ślad po trójzębie Posejdona. Rośnie tu również drzewko oliwne.
W południowej stronie świątyni znajduje się Ganek Kor, portyk, który oparto na sześciu kariatydach. Jest to sześć kolumn w kształcie młodych dziewczyn, których nazwa pochodzi od niewolnic ze wsi Karyai położonej w Lakonii (okolice Peloponezu), tańczących na cześć bogini Artemidy. Kariatydy to jeden z symboli Akropolu, ale żeby zobaczyć oryginalne rzeźby, trzeba udać się do Muzeum Akropolu, w którym znajduje się 5 z nich. Szósta jest w posiadaniu British Museum.
Brama Beulé (gr. Πύλη Beulé)
Erechtejon to ostatnie miejsce, które zwiedzam na Akropolu. Ponownie przekraczam Propyleje, a następnie kieruję się w stronę Bramy Beulé, przez którą od III wieku wchodziło się na wzgórze, a obecnie stanowi wyjście. Jej nazwa pochodzi od francuskiego archeologa Charlesa Ernesta Beulé, który odkrył ją pod murem tureckiego bastionu w latach 1852-53.
Uzupełnieniem zwiedzania Akropolu jest wizyta w umiejscowionym tuż obok Muzeum Akropolu, ale o tym przeczytasz już w tekście o najciekawszych atrakcjach Aten. Polecam także tekst o Agorze ateńskiej.
Czy warto zwiedzić Akropol?
Akropol to najbardziej imponujący zabytek Aten, który koniecznie trzeba zobaczyć z bliska. Wizyta na wzgórzu daje możliwość cofnięcia się w czasie i obcowania z historią pełną legend oraz bogów. Najlepiej robić to w swoim tempie, bez pośpiechu, aby mieć czas delektować się niesamowitymi budowlami oraz widokami i panoramami nie do opisania. Do zwiedzania należy się jednak przygotować. Otwarta przestrzeń oraz tłum ludzi mogą przeszkadzać w podziwianiu najsłynniejszego zabytku starożytnej Grecji. W przygotowaniu do zwiedzania pomogą Ci poniższe porady.
Zwiedzanie Akropolu – informacje praktyczne
Porady praktyczne dotyczące zwiedzania Akropolu ateńskiego
- Akropol to otwarta przestrzeń bez cienia dlatego, jeśli zamierzasz zwiedzać wzgórze w lecie lub w słoneczny dzień, weź ze sobą butelkę wody, czapkę, okulary przeciwsłoneczne oraz krem z filtrem.
- W upalne dni Akropol jest zamykany i można go zwiedzić tylko rano oraz wieczorem.
- Na szczycie wzgórza, obok bezpłatnych toalet znajduje się poidełko, z którego można się napić, lub uzupełnić zapas wody.
- Z uwagi na nierówną i śliską powierzchnię sugeruję zwiedzanie w wygodnych butach o dobrej przyczepności.
- Na teren Akropolu nie można wjechać wózkami dziecięcymi, które można pozostawić w przechowalni bagażu.
- Najwięcej turystów zwiedza Akropol od czerwca do sierpnia, jest to też czas, gdy jest najcieplej;
- Najlepsze miesiące na zwiedzanie Akropolu to: kwiecień, maj oraz wrzesień i październik;
- Na zwiedzanie Akropolu potrzeba niespełna godzinę.
- Zwiedzanie najlepiej zacząć rano po otwarciu bram, ewentualnie godzinę lub dwie przed ich zamknięciem.
- Aby żadna atrakcja nie została pominięta, przygotowałem mapę, na którą naniosłem najciekawsze miejsca oraz dwa wejścia na Akropol.
Akropol ateński – mapa atrakcji i ciekawych miejsc
Jak dojechać na Akropol w Atenach?
Akropol znajduje się w Atenach, do których bardzo łatwo i tanio można dolecieć samolotem. Ceny biletów lotniczych rozpoczynają się od 200 zł w dwie strony.
Z lotniska w Atenach w kierunku Akropolu kursuje autobus X95. Należy wysiąść na przystanku Aphetēria, a resztę trasy (ok. 1,4 km) można pokonać na piechotę. Rozkład jazdy autobusu można znaleźć na https://www.athensairportbus.com . Bilet można kupić w automatach lub u kierowcy.
Cena biletu to 6.00 €. Dzieci poniżej 6 roku życia mogą jechać za darmo. Bilet ulgowy w cenie 3,00 € obowiązuje dla studentów, dzieci od 6 do 18 roku życia oraz osób po 65 roku życia.
Ile kosztują bilety na Akropol ateński i jak uniknąć kolejki?
Ceny biletów zależą od pory roku oraz tego, czy chcemy zwiedzić tylko Akropol, czy również inne stanowiska archeologiczne.
Ceny biletów tylko na Akropol ateński
- Lato: od 1 kwietnia do 31 października: bilet normalny – 20 €, bilet ulgowy – 10 €
- Zima: od 1 listopada do 31 marca: bilet normalny – 10 €, bilet ulgowy – 5 €
Bilet łączony umożliwiający zwiedzenie Akropolu oraz sześciu innych stanowisk archeologicznych
- Cena w lecie i zimie jest taka sama – 30 €. Nie ma również biletu ulgowego. Bilet jest ważny przez 5 dni i umożliwia wstęp na Akropol, starożytnej agory, rzymskiej agory, biblioteki Hadriana, świątyni Zeusa Olimpijskiego, Kerameikos i szkoły Arystotelesa.
- Jeśli planujesz zobaczyć coś więcej niż tylko wzgórze, to sugeruję kupić bilet łączony, ale najlepiej w innym miejscu niż Akropol. Posiadając taki bilet, nie trzeba stać w kolejkach do kas.
Drugą możliwością uniknięcia kolejek jest kupno biletu na oficjalnej stronie www.etickets.tap.gr .
Ważne: studenci z krajów Unii Europejskiej oraz osoby do 18 roku życia mogą zwiedzić Akropol za darmo.
Akropol ateński – godziny otwarcia
W okresie letnim, czyli od 1 kwietnia do 30 października Akropol można zwiedzać w godzinach 8:00-19:00, natomiast w okresie zimowym, od 1 listopada do 31 marca w godzinach 8:00-17:00.
Kiedy można zwiedzić Akropol ateński za darmo, a kiedy jest zamknięty?
Darmowe zwiedzanie Akropolu jest możliwe: 6 marca, 18 kwietnia, 18 maja, ostatni weekend września, 28 października oraz w każdą niedzielę od 1 listopada do 31 marca.
Akropol jest zamknięty: 1 stycznia, 25 marca, 1 maja, w Niedzielę Wielkanocną, 25 grudnia i 26 grudnia.
Noclegi w pobliżu Akropolu w Atenach
Planując dłuższy pobyt w Atenach i chcąc pozostać bliżej najważniejszego zabytku starożytnej Grecji, można pomyśleć o noclegu w okolicy Akropolu. Już dziś zarezerwuj noclegw pobliżu Akropolu.
Jeśli podobał Ci się mój tekst o Akropolu, to dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów na https://podrozebezosci.pl.