Goczałkowice-Zdrój to obok Ustronia jedno z dwóch uzdrowisk w województwie śląskim. Znajdują się niedaleko Pszczyny, ale dla większości osób jest to tylko kolejna stacja kolejowa na trasie z Katowic do Bielska-Białej. W ramach odkrywania tajemnic miejscowości położonych niedaleko mojego domu postanowiłem przyjrzeć się Goczałkowicom bliżej. Okazało się, że ta usytuowana nad brzegiem jeziora Goczałkowickiego wieś skrywa szereg atrakcji wartych zwiedzenia oraz ciekawą historię. Są tutaj zabytki, wyjątkowe ogrody, duża ilość zieleni, jak również za sprawą stawów oraz jeziora, łagodny mikroklimat. Zastanawiasz się, czy warto przyjechać do Goczałkowic-Zdroju? Poznaj 10 atrakcji, które według mnie warto zobaczyć i zwiedzić w Goczałkowicach-Zdroju.
Spis treści
1. Dworzec kolejowy w Goczałkowicach-Zdroju
Nazwa Goczałkowice pierwszy raz pojawiła się w tekście w 1326 roku, ale prawdopodobnie wieś istniała już od czasów piastowskich. Legenda mówi, że nazwa wywodzi się od imienia rycerza Goczała, który za zasługi w czasie bitw otrzymał tutejszą ziemię. Powstała miejscowość nosiła nazwę Goczałkowicze, natomiast jego potomkowie nosili miano Goczałkowiczów (Goczałkowickich).
Rozkwit Goczałkowic związany był z powstaniem uzdrowiska oraz wytyczeniem przez miejscowość linii kolejowej. Prowadziła ona z Wrocławia (poznaj 15 atrakcji, które warto zobaczyć we Wrocławiu) przez Górny Śląsk, aż do Wiednia, a tutejsza stacja była ostatnią w zaborze pruskim. Za położonym opodal mostem kolejowym zaczynał się już zabór austriacki.
Pierwszy pociąg przejechał przez uzdrowisko 24.06.1870 roku, a w połowie lat 90. XIX wieku oddano do użytku wybudowany w stylu historyzmu dworzec kolejowy. Kilka lat temu przeszedł on gruntowny remont i dziś to jedna z wizytówek Goczałkowic. Pomimo dodania nowoczesnych elementów, zachował on swój klimat i prezentuje się znakomicie. Wewnątrz znajduje się informacja turystyczna, jest też poczekalnia, bezpłatne lunety umożliwiające obserwacje ptaków na położonym tuż obok stawie oraz wypożyczalnia rowerów.
Przez Goczałkowice przebiegają trzy linie kolejowe: Katowice-Zwardoń, Katowice-Wisła Głębce oraz Katowice-Český Těšín/Petrovice u Karviné. Jeśli chcesz przyjechać do Goczałkowic pociągiem to wiedz, że są tutaj dwie stacje kolejowe. Jadąc od strony Katowic, najpierw jest stacja Goczałkowice, a następnie Goczałkowice-Zdrój. Wysiądź na drugiej, gdyż to przy niej zobaczysz poniższy dworzec. Z niej jest również bliżej do centrum i większości miejsc, o których przeczytasz w dalszej części.
2. Park Zdrojowy w Goczałkowicach-Zdroju
Tuż za dworcem kolejowym zaczyna się Park Zdrojowy, którego alejki skutecznie zachęcają do spacerów. Park jest dość duży i zadbany. Znajdziesz w nim barwne kompozycje kwiatowe, dużą liczbę ławeczek, porastające roślinnością altany, plenerową siłownię, a także nietypowy zegar słoneczny.
Nazwa „zegar analematyczny” pochodzi od krzywej w kształcie ósemki (analemny) umiejscowionej na tarczy zegara. Tuż obok niego jest tablica informacyjna, z której dowiesz się, jak odczytać godzinę, czas wschodu i zachodu, lub jak wyznaczyć miejsca wschodu i zachodu słońca na horyzoncie.
Zegar analematyczny usytuowany jest w sąsiedztwie pawilonu sanatoryjnego Azalia.
3. Budynek pijalni wód leczniczych w Goczałkowicach-Zdroju
Można powiedzieć, że Goczałkowice-Zdrój zostały uzdrowiskiem przez przypadek. W 1856 roku władze pruskie poszukiwały na terenie miejscowości pokładów soli, zamiast tego odkryło bogate złoża solanki, porównywalnie z tymi w Bawarii lub Austrii. Za założycieli uzdrowiska uznaje się pszczyńskiego lekarza A. Bäbela, budowniczego W. Czecha oraz dwóch kupców H. Schillera i J. Lustiga, którzy odkupili od pruskiego rządu ujęcie wraz z przylegającym terenem. W latach 1860-1862 zbudowali oni pierwsze obiekty zdrojowe, a inauguracyjny sezon kuracyjny rozpoczął się w maju 1862 roku.
Z 1862 roku pochodzi także budynek pijalni wód leczniczych zwany dawniej „Halą Picia Solanki” oraz „Maria Quelle”, od nazwy leczniczego źródła. Obiekt jest nieduży, ale piękny i charakterystyczny dla XIX-wiecznych budowli pruskich. Wewnątrz pijalni mieścił się marmurowy basen osadzony na kamiennych postumentach, do którego za pomocą oryginalnych przewodów wpływała solanka. Oprócz wygiętego dachu warto zwrócić uwagę na elewację ozdobioną dużymi oknami przypominającymi oczy. Dziś w pijalni mieści się kawiarenka.
4. Dawny hotel Prezydent
Budynek starej pijalni położony jest w centrum uzdrowiska vis-a-vis pochodzącego z 1880 roku dawnego hotelu Prezydent, zwanego również „Cesarskim”. Wybudowany został w stylu neobarokowym i jest jednym z kilku obiektów w Goczałkowicach, które zachowały swój kształt. Obecnie na pierwszym piętrze mieści się administracja uzdrowiska, a na parterze i tarasie widokowym restauracja „Uzdrowiskowa”.
Na niewielkim skwerze przed hotelem, w otoczeniu ławeczek stoi bardzo ładna fontanna z rybkami i widać, że miejsce cieszy się sporą popularnością. Tuż obok zbudowano także tężnię solankową dla osób chcących zażyć inhalacji.
5. Pawilon zdrojowy „Wrzos”
Goczałkowice-Zdrój to głównie ośrodek lecznictwa reumatologicznego, ale przeprowadza się w nich również leczenie uzdrowiskowe w kierunku chorób ortopedyczno-urazowych, układu nerwowego oraz osteoporozy. Jednym z budynków sanatoryjnych jest pochodzący z 1874 roku dawny Hotel Zdrojowy, obecnie noszący nazwę pawilonu zdrojowego „Wrzos”. To jedyny, zachowany obiekt wybudowany w drewnianej konstrukcji muru pruskiego. Oprócz pokoi sanatoryjnych we wnętrzu mieści się sala koncertowa, siedziba uzdrowiskowej biblioteki oraz nieduże Muzeum Regionalne, czynne tylko przez kilka godzin w soboty i niedziele.
6. Zabytkowy pawilon „Górnik”
Spacerując po centrum Goczałkowic-Zdroju warto również podejść do wzniesionego w 1897 roku pawilonu Spółki Brackiej „Górnik”. Dwupiętrowa konstrukcja z czerwonej cegły i na kamiennej podmurówce była miejscem, gdzie co roku od początku XX wieku wracało do zdrowia 400 górników i członków ich rodzin. Obecnie mieści się w niej Gminny Ośrodek Kultury oraz biblioteka.
7. Stawy w Goczałkowicach-Zdroju
Staw Maciek jest największym z 5 stawów hodowlanych na terenie Goczałkowic. To właśnie jego zobaczysz, jadąc pociągiem przez miejscowość. Łączna powierzchnia stawów hodowlanych to ok. 200 ha, ale obok nich są jeszcze dwa stawy. Na miłośników wędrowania czeka 27 ha staw Rontok, jest także staw rekreacyjny Maciek Mały o powierzchni 10 ha.
Maciek Mały powstał podczas budowy linii kolejowej poprzez usypanie grobli przez staw Maciek. W sezonie letnim to bardzo popularne miejsce z płatną plażą, wypożyczalnią kajaków oraz rowerków wodnych. Można także na nim spróbować swoich sił na wakeboardzie lub poobserwować zmagania innych.
Goczałkowickie stawy to jednak przede wszystkim idealne miejsce na spacery. Najpopularniejszą trasą jest ponad 4 km szlak prowadzący od dworca kolejowego do zapory jeziora Goczałkowickiego. Wędrówka nim jest bardzo przyjemna, a towarzyszyć Ci będzie duża ilość zieleni, śpiewy ptaków oraz piękne krajobrazy. Jeśli wolisz spacery bardziej kameralne, to polecam wędrówkę wokół stawów.
8. Jezioro Goczałkowickie oraz korona zapory
„Śląskie morze” – tak tutejsi mieszkańcy mówią na Jezioro Goczałkowickie. Utworzone zostało w 1956 roku jako zbiornik zaporowy na Wiśle i jest największym tego typu obiektem w południowej Polsce. Powierzchnia maksymalna zbiornika Goczałkowickiego wynosi 3200 ha, jego pojemność całkowita około 168 mln m³, a długość zapory 2980 m. Oprócz zaopatrywania w wodę części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego pełni ono funkcję przeciwpowodziową, technologiczną oraz turystyczną.
Jezioro Goczałkowickie to jedna z większych atrakcji Goczałkowic z urzekającymi widokami i niezapomnianymi zachodami słońca. Szczególnie dużą popularnością cieszy się korona zapory łącząca Goczałkowice-Zdrój z sąsiednim Zabrzegiem. Przypomina ona promenadę, którą można pokonać w trakcje spaceru, biegania ewentualnie jazdy na rolkach lub rowerze.
9. Wycieczka rowerowa w Goczałkowicach-Zdroju
Goczałkowice-Zdrój to idealne miejsce dla miłośników rodzinnych, jak i samotnych wycieczek rowerowych. Znajdziesz tu szereg ścieżek, które dodatkowo łączą się ze ścieżkami rowerowymi z sąsiednich miejscowości. Możesz jeździć koło stawów, pojechać do Pszczyny, lub wyruszyć w długą wycieczkę wokół jeziora, niestety około 10 km trzeba pokonać ruchliwą ulicą. Wieś leży także na Wiślanej Trasie Rowerowej, będącą jednym z najpopularniejszych szlaków rowerowych w Polsce.
Do Goczałkowic można przyjechać z własnym jednośladem, ale od maja funkcjonują również dwie wypożyczalnie. Jedna obok dworca kolejowego, a druga przy zaporze.
10. Ogrody Kapias
Ogród Angielski, Japoński, Romantyczny, to tylko niektóre ogrody, które za darmo możesz podziwiać w Ogrodach Kapias. Są one otwarte przez cały rok, a wizyta w nich może stanowić inspirację przy tworzeniu własnego ogrodu. Na czterech hektarach znajdziesz bogactwo roślin, urokliwe alejki, bajkowe aranżacje i chociażby dla tego miejsca warto przyjechać do Goczałkowic-Zdroju.
Jak wygląda zwiedzanie ogrodów? O tym przeczytasz na, Ogrody Kapias. Czy tak wyglądają najpiękniejsze ogrody w Polsce?
Czy warto przyjechać i zwiedzić Goczałkowice-Zdrój?
Przedstawiłem 10 atrakcji Goczałkowic-Zdrój, w których każdy powinien znaleźć coś dla siebie. Jak widzisz, możesz tu spędzić kilka godzin, ale także cały dzień lub weekend. To piękna, sielankowa miejscowość z dużą ilością wody i niesamowitymi krajobrazami, a do tego bardzo spokojna. Mam nadzieję, że kolejny raz wysiądziesz na stacji kolejowej w Goczałkowicach-Zdroju i ruszysz na zwiedzanie. W każdym razie ja zamierzam do Goczałkowic ponownie wrócić.
Goczałkowice-Zdrój atrakcje — informacje praktyczne
Goczałkowice-Zdrój — mapa atrakcji i ciekawych miejsc, które warto zobaczyć i zwiedzić
Jak dojechać do Goczałkowic-Zdroju?
Goczałkowice-Zdrój znajdują się przy drodze krajowej numer 1, dlatego można do nich łatwo i szybko dojechać z różnych regionów Polski. Jeśli nie posiadasz samochodu, to polecam dojazd pociągiem. Przejazd z Katowic zajmuje ok. 40 minut, natomiast z Bielska-Białej 20 minut.
Goczałkowice-Zdrój noclegi
Piękna i spokojna okolica może być także zachętą, aby zostać w Goczałkowicach-Zdroju na dłużej. Miejsc noclegowych w miejscowości nie ma dużo, dlatego już dziś zarezerwuj nocleg.
Booking.com
Jeśli podobał Ci się mój tekst o Goczałkowicach-Zdroju, to dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych tekstów na https://podrozebezosci.pl.
Jeśli używasz Pinteresta, to mam dla Ciebie zdjęcie do pina z Goczałkowic.
