Split cię zaskoczy! Wyobraź sobie niewielki półwysep, oblany turkusowymi wodami ciepłego morza Adriatyckiego, a na nim monumentalny pałac Dioklecjana. Budowla zbudowana na przełomie III i IV wieku dla rzymskiego cesarza to obecnie centrum miasta i dom dla około 3 000 osób. W sumie w Splicie mieszka 168 000, co czyni go drugim co do liczby mieszkańców miastem Chorwacji. Wkraczając do Splitu, przygotuj się na odkrywanie niezwykłych zabytków, smakowanie wyśmienitej kuchni Dalmacji, oraz odpoczynek na plażach. Miasto zwiedzisz w jeden dzień, ale w okolicy jest sporo ciekawych miejsc do odwiedzenia, dlatego zostań na dłużej. Co warto zobaczyć w Splicie i w okolicy? Już dziś poznaj jego najciekawsze atrakcje.
Spis treści
Atrakcje w Splicie
1. Pałac Dioklecjana w Splicie
Skąpany w słońcu Pałac Dioklecjana to symbol Splitu. Przypuszcza się, że wzniesiono go w latach 295-305. Za budowę odpowiada urodzony w pobliskiej Salonie rzymski cesarz Dioklecjan. Powiedzielibyśmy dzisiaj, że cesarz planował swoją emeryturę i zbudował pałac, by zamieszkać w nim po abdykacji. Tak też się stało i mieszkał tu do śmierci.
Pałac Dioklecjana to jeden z najlepiej zachowanych pałaców rzymskich na świecie. Z tego też powodu od 1979 roku znajduje się w wykazie światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Pałac to potężna budowla przypominająca warowny zamek. Ma kształt nieregularnego prostokąta o wymiarach 215×175 m, natomiast jego powierzchnia to ok. 30 tys. m². Przy jego budowie wykorzystano biały wapień oraz marmur pochodzący z kamieniołomów wyspy Brač.
Pałac wyprzedzał swoje czasy. Charakteryzowała go samowystarczalność i łączył funkcje obronne, mieszkalne z religijnymi. Przekraczając mury, dociera do człowieka świadomość, że oto kroczy wąskimi uliczkami w przeszłości łączącymi komnaty cesarza. Błyszcząca posadzka dowodzi, że przez ponad 1700 lat istnienia, dawne korytarze przemierzyła niezliczona ilość osób. Nad całością unosi się duch dawnych czasów, z mieszanką antyku, średniowiecza oraz nowoczesności. By najlepiej go poczuć, usiądź na schodach w centralnym miejscu starego miasta zwanym perystyl. Nie zwracaj uwagi na ludzi, tylko zamów kawę, lub coś mocniejszego i chłoń atmosferę tego wyjątkowego miejsca.
2. Pomnik Grgura Ninskiego w Splicie
Jak sprawić, że będziesz zdrowy i szczęśliwy, a dodatkowo spełnisz swoje skryte życzenie? W Splicie jest na to sposób. Wystarczy dotknąć duży palec lewej stopy posągu biskupa Grgura Ninskiego (po polsku Grzegorza z Ninu). Grgur Ninski żył na przełomie IX oraz X wieku i dla Chorwatów to ważna postać. Uważają go za obrońcę języka oraz najstarszego pisma słowiańskiego, czyli głagolicy. Prawdopodobnie biskup na odbywających się w Splicie synodach w 925 i w 928 roku, chciał przeforsować oficjalne wprowadzenie języka chorwackiego do liturgii kościelnej.
Pomnik biskupa umiejscowiony jest tuż za murami miasta niedaleko Złotej Bramy. Łatwo go rozpoznasz, gdyż ma 8,5 m wysokości i ciut przypomina św. Mikołaja. Autorem pomnika jest najsłynniejszy chorwacki rzeźbiarz Ivan Meštrović, a pochodzi z 1929 roku.
3. Złota Brama w Splicie
Chcesz poczuć się jak cesarz? W takim razie wejdź do pałacu przez Złotą Bramę. Znajdziesz ją pośrodku północnego muru i to jedna z czterech głównych bram wiodących do pałacu. Właśnie przez nią Dioklecjan udawał się do Salony. Brama mierzyła 6,5 m wysokości, ale z upływem czasu pokryły ją warstwy ziemi i obecnie mierzy 4,5 m. Ze wszystkich bram Złota Brama posiadała najpiękniejsze zdobienia i wciąż prezentuje się najbardziej okazale.
4. Katedra Świętego Dujama w Splicie
Cesarz Dioklecjan słynął z prześladowań chrześcijan i to za jego sprawą zginał patron miasta, czyli św. Dujam (po polsku Domnion). Gdy cesarz umarł, pochowano go w mieszczącym się w pałacu mauzoleum. W VII wieku usunięto jego ciało, a mauzoleum zamieniono w chrześcijańską katedrę. Umieszczono w niej również sarkofag świętego. Czyż los nie bywa przewroty?
Katedra w Splicie ma oryginalny ośmiokątny kształt i z czasów cesarza oprócz korynckich kolumn pochodzi fryz ukazujący Dioklecjana z żoną. Przed wejściem do kościoła obejrzyj rzeźbione, drewniane odrzwia. Pochodzą z XIII wieku i są dziełem Andrija Buvina. Ukazał na nich sceny z życia Chrystusa.
Wnętrze świątyni nie jest duże, ale by go zobaczyć, trzeba kupić bilet, najlepiej łączony. Możliwości jest kilka. Jeśli nie masz lęku wysokości, to koniecznie kup bilet umożliwiający także wejście na romańską dzwonnicę katedry. Ma ona 57 m wysokości, a jej budowę zaczęto w XIII wieku. Ukończono trzy wieki później i dziś to jeden z symboli miasta. Ze szczytu wieży roztacza się oszałamiający widok na pałac, Split, port oraz okoliczne wyspy.
5. Świątynia Jowisza w Splicie
Dioklecjan uważał się za pomazańca Jowisza, czyli ojca bogów, oraz władcy ziemi i nieba. W latach 295-305 zbudował świątynię poświęconą Jowiszowi, która podobnie jak mauzoleum zmieniła swoje przeznaczenie. W VII wieku świątynię przebudowano na chrześcijańskie baptysterium, czyli budowlę, w której udziela się chrztów.
Idąc z perystylu, dojdziesz do niej najwęższą ulicą Splitu zwaną Pusti me da prođem (Pozwól mi przejść). Świątynię wzniesiono na podwyższeniu i jak przed wiekami wejścia broni czarny posąg sfinksa. Jest to jeden z 12 sfinksów sprowadzonych przez Dioklecjana z Egiptu.
Zwiedzając świątynię, na wstępie zwróć uwagę na bogato zdobione obramowanie wejścia. Wewnątrz znajdują się dwa puste kamienne sarkofagi biskupów żyjących w Splicie w X i XI wieku. Najbadziej współczesna jest brązową figura św. Jana Chrzciciela będąca dziełem Ivana Meštrovića. Największe wrażenie robi natomiast przepięknie rzeźbione sklepienie kasetonowe. Było ono inspiracją dla wyrzeźbienia sklepienia kaplicy św. Jana z Trogiru w trogirskiej katedrze.
Wstęp do świątyni jest płatny. Najlepiej kup bilet łączony z katedrą oraz dzwonnicą.
6. Riva – nadmorska promenada w Splicie
Podobno promenada w Splicie – Riva – to najładniejsza promenada w Chorwacji. Oddziela ona stare miasto i pałac od portu. Promenada tętni życiem, pełna jest palm, kwiatów i ławeczek, z których można podziwiać miasto, jak i morze. Riva to miejsce spotkań, protestów, uroczystości z mnóstwem kawiarni, restauracji, sklepików i punktów sprzedających wycieczki.
Po promenadzie pospaceruj w dzień oraz w nocy. Nie zdziw się jednak jeśli poczujesz nieładny zapach w pobliżu Trg Republike. Split posiada źródełka siarkowe wykorzystywane już od starożytności i akurat w tamtej okolicy można się o tym przekonać.
7. Sustipan
Co powiesz na mało znane miejsce przypominające oazę, w której nawet w sezonie panuje spokój i cisza, a widoki zachwycają? Takim miejscem jest park Sustipan. Jak do niego dojść? Idź promenadą na zachód w kierunku półwyspu Sustipan, miń port i wejdź do niewielkiego parku. Nazwa Sustipan pochodzi od średniowiecznego klasztoru św. Szczepana pod sosnami istniejącego tu co najmniej od 1020 roku do XVIII wieku. Miejsce to służyło także jako cmentarz do roku 1959 roku, kiedy to władze komunistyczne zdecydowały o jego usunięciu.
Z cmentarza pozostała tylko glorieta, czyli mały, otwarty pawilon z kolumnami. Znajdziesz tu również pozostałości klasztoru oraz niewielki kościół św. Stefana I Męczennika. Budowle są dodatkiem do zachwycających widoków na port, miasto, strome klify z porastającymi je kwitnącym agawami oraz morze mieniące się różnymi odcieniami błękitu. Usiądź na ławce w cieniu drzew, weź głęboki oddech, pozwól, by zapach drzew piniowych wypełnił twoje płuca i poznaj Split z innej strony.
8. Galeria Meštrović
Chorwacki Michał Anioł, takie sformułowanie słychać w stosunku do Ivana Meštrovicia. Podobnie jak słynny Włoch Meštrović był rzeźbiarzem oraz architektem. Obaj też potrafili w swoich dziełach ukazać całą gamę emocji. By ją rozszyfrować, odwiedź Galerię Meštrović. Mieści się ona na zboczach wzgórza Marjan w letnim domu Meštrovica. Został on wzniesiony w latach 1931-1939 według jego projektu.
W 1952 roku Meštrović przekazał państwu cztery budynki oraz 132 prace. Jednym z nich był właśnie ten dom przekształcony w muzeum. W kolejnych latach kolekcja rozrastała się i obecnie są w niej rzeźby, rysunki, obrazy, meble oraz plany architektoniczne. Jako ciekawostkę dodam, że z wyświetlanego tu filmu, dowiesz się, dlaczego często w jego dziełach rzeźby kobiet nie mają szczegółów anatomicznych. Cóż, osoby kochające sztukę nie mogą minąć tej galerii. Informacje o biletach oraz godzinach otwarcia znajdziesz na https://mestrovic.hr.
9. Wzgórze Marjan — najlepszy punkt widokowy na Split
Chcesz zobaczyć Split w całej okazałości? W takim razie udaj się na wzgórze Marjan. Ma ono 178 m n.p.m. i góruje nad miastem. Najprościej dojdziesz do niego schodami zwanymi Schodami Marjana. Początku szukaj na zachodzie Rivy, niedaleko klasztoru i kościoła św. Franciszka. Dzięki nim maksymalnie po 30 minutach będziesz na szczycie nazywanym Telegrin z tarasem widokowym i krzyżem wysokim na 13 metrów. Najlepiej idź na wzgórze po południu, bliżej zachodu słońca.
Mam też dobrą wiadomość. Nie musisz wchodzić na sam szczyt, by podziwiać piękną panoramę. Po drodze jest kilka punktów widokowych. Szczególnie polecam punkt widokowy niedaleko kawiarni i starego cmentarza żydowskiego. Z promenady dojdziesz do niego już po kilku minutach.
Dalsza trasa prowadzi przez park wśród wonnych sosen i umożliwia podziwianie widoków na miasto, morze Adriatyckie oraz wyspy. Wzgórze Marjan bywa czasem nazywane Świętym Wzgórzem, o czym przypominają zabytkowe małe kościółki oraz kapliczki.
10. Plaża w Splicie
Dla sporej ilości osób urlop bez plażowania się nie liczy. Jak wyglądają plaże w Splicie i która jest najlepsza? Oto kilka moich propozycji.
a) Plaża Bačvice
Najpopularniejszą plażą w Splicie jest plaża Bačvice. Ma na to wpływ bliska odległość od centrum, gdyż od dworca autobusowego dojdziesz do niej w 5 minut. Głównym powodem jest jednak drobny, złoty piasek i łagodne wejście do morza. Plaża jest idealna dla rodzin z małymi dziećmi, ale w sezonie pełna ludzi. Może się zdarzyć, że nie będzie miejsca, by się położyć.
b) Plaża Firule
Jeśli plaża Bačvice będzie przepełniona, a szukasz podobnych warunków, to idź promenadą na wschód do plaży Firule. Połowa plaży jest piaszczysta, a druga kamienista. Długo jest płytko, dlatego wybierają ją rodzice z małymi dziećmi. Kontynuując wędrówkę promenadą, dojdziesz do kolejnych plaż: Zenta, Trstenik, Duilovo.
c) Plaża Ježinac
Tuż obok Galerii Meštrović jest plaża Ježinac – pierwsza z plaż na zachód od miasta (zdjęcie pod plażami). Plaża jest nieduża, spokojna, z małymi kamykami i polecana osobom potrafiącym pływać.
d) Plaża Kašjuni
Niektórzy uważają, że najpiękniejszą plażą w Splicie jest plaża Kašjuni. Nie ma na niej piasku, są za to kamyki, dlatego najlepiej weź ze sobą odpowiednie buty. Znajdziesz tu prysznice oraz przebieralnie, a także bar z głośną muzyką.
e) Plaża Bene
Szukającym kontaktu z naturą polecam plażę Bene położoną w północno-wschodniej części wzgórza Marjan. Najprościej dojedziesz — podobnie jak do innych plaż na zachodzie autobusem nr 12. Na plażę składają się małe lazurowe zatoczk będące połączeniem piasku, kamieni i betonu. Wszystko ukryte w sosnowym lesie dającym naturalny cień.
Atrakcje w okolicy Splitu
11. Starożytna Salona (Solin)
Split jest wiekowym miastem, ale 8 km na północ od niego są pozostałości jeszcze starszego. Historia Salony (obecnie Solin) sięga III w p.n.e. Dawna rzymska stolica prowincji Dalmacja swój szczyt rozwoju zanotowała za rządów Dioklecjana. Wtedy zamieszkiwało ją ok. 60 000 osób. Jej upadek oraz zniszczenie związane były z najazdami Awarów i Słowian w VII wieku. Wtedy to większość mieszkańców przeniosła się do pałacu w Splicie.
Pozostałości antycznego miasta na wyciągnięcie ręki, tak wygląda zwiedzanie ruin Soliny. Obszar jest duży, a i tak nie wszystko zostało odkryte. Najlepiej prezentują się ruiny bazyliki, rzymskiego amfiteatru oraz cmentarzysko. Część ruin można obejrzeć bezpłatnie, ale większość zwiedzisz kupując bilet.
12. Twierdza Klis
Nie tylko fani Gry o tron powinni odwiedzić twierdzę Klis. Oddalona jest od Splitu o 13 km, a umiejscowiona na wysokości ok. 360 m w przełęczy między górami Kozjak i Mosor. W serialu HBO twierdza odgrywała miasto Meereen władane przez handlarzy niewolników — Wielkich Panów. Miała miejsce tutaj jedna z bardziej drastycznych scen, gdy Daenerys Targaryen postanawia ich zabić, krzyżując, a następnie podpalając.
Równie ciekawą historię ma forteca. Jej początki sięgają okresu imperium rzymskiego, a nazwa odnosi się do greckiego słowa oznaczającego klucz. Przez wieki z uwagi na swoje strategiczne położenie stanowiła klucz do Dalmacji i była w rękach różnych nacji. Obecnie to jeden z najcenniejszych zabytków Chorwacji i do tego bardzo dobrze zachowany. Forteca ma długość 204 metrów, natomiast w najwęższym miejscu mierzy 53 metry. Na fanów serialu oraz miłośników historii czekają także zapierające dech w piersiach widoki. Wejście do twierdzy jest płatne, bezpłatny jest natomiast parking zlokalizowany tuż pod nią. Więcej o fortecy przeczytasz na https://www.tvrdavaklis.com.
13. Kaštela
Przylatując do Splitu, wiedz, że nie lądujesz w tym mieście, ale w Kašteli (Kaszteli). Położona jest tuż obok Splitu, a na miasto składa się siedem miejscowości. Są to: Kaštel Štafilić, Kaštel Novi, Kaštel Stari, Kaštel Lukšić, Kaštel Kambelovac, Kaštel Gomilica oraz Kaštel Sućura. Ich dwuczłonowe nazwy związane są ze słowem kasztel, czyli rodzajem warownej budowli typu twierdza, gród lub zamek. W każdej z nich jest minimum jedna taka budowla. Są to też ich główne atrakcje.
Kaštela jest rozległą miejscowością ciągnącą się na długości 17 km wzdłuż wybrzeża Zatoki Kasztelańskiej. Panuje tu spokój, jest mało turystów, a ładne plaże zachęcają do odpoczynku. Jeden kasztel wystąpił także w Grze o tron. Który? Tego dowiesz się z 10 atrakcji, które warto zobaczyć w Kaštela.
14. Trogir
Będąc w Splicie, koniecznie zwiedź Trogir, jedno z najstarszych i najbardziej czarujących miast w Chorwacji. Do Trogiru bez problemu dojedziesz autobusem nr 37 i od razu udaj się w stronę starego miasta malowniczo położonego na niewielkiej wysepce. Historyczne centrum, w którym bez problemu dostrzeżesz ślady rządów Greków, Rzymian i Republiki Weneckiej wygląda jak otwarte muzeum. Nie ma się co dziwić, że znajduje się na liście UNESCO. Więcej o nim przeczytasz na 10 atrakcji, które warto zobaczyć w Trogirze.
15. Omiš
25 km na południe od Splitu leży Omiš, dawne miasto piratów. Piękne krajobrazy, piaszczyste plaże, a może wzrost adrenaliny? Wszystko to tu znajdziesz. Omiš położony jest u ujścia rzeki Cetina do Adriatyku w otoczeniu strzelistych gór. Niezwykłych wrażeń dostarczą ci canyoning, spływ tratwą, pływanie kajakiem, wspinaczka po wapiennych klifach oraz podobno najdłuższe w Chorwacji tyrolki. Czekają tu także kilometry szlaków górskich oraz możliwość zdobycia dwóch twierdz. Po aktywnościach udaj się ciągnącą się przez pół kilometra piaszczystą plażę z łagodnym wejściem do wody. W Omisiu twój dzień będzie udany.
Co warto zobaczyć w Splicie i w okolicy?
Czy coś cię zaskoczyło w moim przewodniku po Splicie? Mam nadzieję, że tak, gdyż taki właśnie jest Split. Miasto spodobało mi się już podczas pierwszej wizyty, a z wielu jego atrakcji wybrałem te, które szczególnie zrobiły na mnie wrażenie. Dodałem także informacje o plażach, byś mógł znaleźć tą najlepszą dla siebie. Z uwagi na swoje położenie Split to idealne miejsce do zwiedzenia okolicznych atrakcji. Wybrałem pięć, ale bez problemu mógłbym dopisać kolejne, jak okoliczne wyspy, czy Park Narodowy KRKA.
Podczas drugiego pobytu zauważyłem, że Split się zmienia i pięknieje. Jak bardzo się zmieni? Pewnie za pewien czas wrócę, by to sprawdzić.
Split – najciekawsze atrakcje, które warto zobaczyć i zwiedzić. Informacje praktyczne
Split mapa z zaznaczonymi najciekawszymi atrakcjami. Plan miasta Split
Jak dojechać do Splitu?
Na popularność Splitu obok jego wyjątkowości wpływa także jego położenie oraz łatwość dojazdu. Nie musisz mieć samochodu, by go zwiedzić. Tuż obok Splitu znajduje się lotnisko Split, na które szczególnie w sezonie łatwo dolecisz z Polski. Po przylocie wyjdź z lotniska i idź na przystanek autobusowy, skąd autobus nr 37 zabierze cię do miasta. Co 20 minut kursuje on na trasie Split-Trogir. W szukaniu najlepszych biletów do Splitu pomoże ci TA STRONA.
Gdzie zjeść w Splicie?
W Splicie nie umrzesz z głodu. Po mieście rozsiana jest gęsta sieć restauracji oferujących dania kuchni lokalnej oraz międzynarodowej. Podczas moich podróży miałem okazję zjeść w kilku z nich.
W zaułkach starego miasta ukryta jest restauracja Mazzgoon food. Możesz usiąść w eleganckim środku lub w bardzo klimatycznym ogródku. Jedzenie jest wyrafinowane i smaczne, a miła obsługa chętnie doradzi, jakie wino do niego najbardziej pasuje.
Kavana Central Restaurant położona jest przy placu Narodowym (Narodni trg). Jak na lokalizację, to ceny ma rozsądne, a dania smaczne. Szczególnie polecam risotto w sosie gorgonzola. Nawet jeśli nie chcesz jeść, to możesz usiąść w ogródku, zamówić kawę i poobserwować przechodzących ludzi.
Konoba Varoš to tradycyjna restauracja położona tuż za murami pałacu. Bogate menu, miły personel i dobre wino stołowe to tylko dodatek do rewelacyjnej kuchni. Próbowałem kilku dań, z których szczególnie polecam dania z ryb oraz tradycyjną pašticadę.
Zrno Soli Split to ekskluzywna restauracja umiejscowiona w marinie ACI z pięknym widokiem na miasto. Od 2018 roku znajduje się w Przewodniku Michelin oraz w przewodniku Gault&Millau, co ma przełożenie na ceny. Restauracja słynie z kuchni śródziemnomorskiej, ja natomiast miałem przyjemność spróbować menu degustacyjne. Niektóre połączenia i dania były zaskakujące, ale bardzo smaczne. Mają też rewelacyjne wina, co dodatkowo wpływa na pozytywny odbiór restauracji.
Split noclegi
W Splicie bez problemu znajdziesz nocleg, a im bardziej oddalony od pałacu, tym z reguły tańszy. Podczas mojego pobytu miałem przyjemność nocować w pięciogwiazdowym hotelu Cornaro. Usytuowany tuż obok pałacu i w odległości krótkiego spaceru od większości atrakcji. Pokoje są czyste, łóżko bardzo wygodne, a w dodatku było bardzo cicho, gdyż nie dostałem pokoju na ulicę. Dużym plusem są pyszne śniadania w formie bufetu z olbrzymim wyborem smakołyków, świeżych owoców i deserów. Hotel Cornaro zarezerwujesz TUTAJ.
Jeśli podobał Ci się mój artykuł o Splicie, to dołącz do podróży na Instagramie, Facebooku i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych artykułów https://podrozebezosci.pl.
Używasz Pinteresta? Mam dla Ciebie zdjęcie do pina ze Splitu.
Artykuł powstał przy współpracy z Chorwacką Wspólnotą Turystyczną.