Gozo to druga co do wielkości wyspa Malty. Nie jest duża, gdyż jej długość to tylko 14,48 km, a szerokość 7,25 km. Gozo uchodzi za miejsce, gdzie można poczuć radość, i to nie tylko dlatego, że jej maltańska nazwa „Għawdex” – to właśnie oznacza. Na wewnętrzną radość i spokój mają wpływać sielskie, wiejskie krajobrazy, zabytki oraz piękne zakątki, które stworzyła Matka Natura. Czy tak jest w rzeczywistości? Aby to sprawdzić, postanowiłem wypożyczyć rower i w ciągu jednego dnia „zjechać” Gozo, w poszukiwaniu radości oraz atrakcji, które warto zobaczyć.
Spis treści
Zwiedzanie i atrakcje wyspy Gozo na Malcie
Marsalforn
Wycieczkę rozpoczynam w miejscowości Marsalforn. To największy kurort Gozo, chociaż sformułowanie duży nie pasuje do tego miejsca. W rzeczywistości to nieduża miejscowość położona w zatoce o tej samej nazwie. Tym, co ludzi tutaj przyciąga, są: mała piaszczysta plaża, skaliste wybrzeże z ciekawymi miejscami do pływania, promenada, malutki port i krystalicznie czysta woda. Oferuje ona również kilkanaście klimatycznych restauracji i barów, w których można rozkoszować się daniami kuchni lokalnej i śródziemnomorskiej.
Panwie solne Xwejni (Xwejni Salt Pans)
Jadąc wzdłuż wybrzeża wygodną drogą betonową, kieruję się na północny zachód. Nie przejeżdżam nawet 2 km, gdy docieram do panwi solnych Xwejni. To wykute w skalistym nabrzeżu baseny, w których odparowuje się sól. Powstały one jeszcze za czasów Rzymian i przetrwały do dzisiaj. Chociaż nie produkuje się tutaj soli na skalę przemysłową, miejscowi nadal zbierają ją dla siebie.
Wybrzeże Gozo i dolina Wied Il-Għasri
Baseny z salinami i ciekawymi formacjami skalnymi ciągną się przez kilkaset metrów. Gdy droga betonowa odbija w kierunku środka wyspy, decyduję się skręcić w prawo i ścieżką kontynuować podróż wzdłuż wybrzeża.
Wybrzeże Gozo w odróżnieniu od Malty stromo opada do morza. Mało jest miejsc, w których można by zejść do brzegu. Czasem morze stara się wydrążyć skały i wejść głębiej w ląd. Tak jest w dolinie Wied Il-Għasri, są to jednak wyjątki. Dominują klify i urwiska, ładnie kontrastujące z lazurem i błękitem Morza Śródziemnego oraz nieba.
Okno Wied il-Mielah (Wied il-Mielaħ Window)
Morze potrafi niszczyć, jak i budować. To ono stworzyło naturalny łuk wapienny zwany oknem Wied il-Mielaħ. Praca nad nim trwała bardzo długo i wciąż trwa. Aby lepiej je zobaczyć, zostawiam rower na parkingu i po mokrych schodach schodzę prawie do poziomu morza. Na twarzy czuję krople wody z fal mocno uderzających o kamienie. Bez wątpienia w tym miejscu widać potęgę żywiołów.
Gharb (Għarb)
Oddalam się od wybrzeża i wąską drogą kieruję w stronę miejscowości Għarb. Architektura tej, jak i innych miejscowości na Gozo jest podobna. Dominują budowle o grubych, wapiennych murach, w piaskowych odcieniach. Od czasu do czasu widać masywne balkony lub widziane wcześniej na Malcie, drewniane. Elementem, który może zaskakiwać, są czerwone budki telefoniczne przeniesione jakby żywcem z Londynu. To jedna z rzeczy, która pozostała z czasów, gdy Malta była pod władaniem Brytyjczyków.
Sanktuarium Najświętszej Marii Panny z Ta’ Pinu w Għarb
Nie dojeżdżam do samego centrum Għarb, tylko wcześniej skręcam w lewo i jadę 3 km w kierunku jednego z najważniejszych kościołów na Malcie.
Sanktuarium Najświętszej Marii Panny z Ta’ Pinu jest położone niemal na odludziu i pięknie prezentuje się na tle wzgórz i pól. Obecny budynek powstał w latach 1919-1931 w miejscu wcześniejszej kaplicy z XVI wieku.
Z sanktuarium wiąże się wiele świadectw cudów i jest miejscem pielgrzymek nie tylko Maltańczyków. Początek cudów miał miejsce w 1883 roku. Wtedy to dwójka osób usłyszała dobiegający ze środka kaplicy kobiecy głos proszący o modlitwy. Gdy je odmawiali wśród rodziny i znajomych zaczęły się cudowne uzdrowienia. W wewnątrz kościoła można zobaczyć płyty nagrobne osób, które były świadkami objawień Maryjnych oraz bardzo ciekawe ofiary wotywne. W tym kule i protezy uleczonych osób.
Zatoka Dwejra (Dwejra Bay)
Kolejnym miejscem na mapie, do którego jadę, jest położona na zachodnim wybrzeżu zatoka Dwejra. To najbardziej znane miejsce na Gozo z kilkoma ciekawymi atrakcjami: Skalnym Grzybem, Wewnętrznym Morzem i Niebieską Dziurą.
Skalny Grzyb (Fungus Rock)
Skalny Grzyb to formacja skalna, na której powierzchni w czasach krzyżackich rosła dziwna roślina lecznicza. Wykorzystywana była podczas dolegliwości trawiennych i służąca do tamowania krwawiących ran. Była bardzo cenna dla rycerzy maltańskich, dlatego tuż obok wybudowali twierdzę, a za kradzież jej groziło ciężkie więzienie.
Wewnętrzne Morze (Inland Sea)
Wewnętrzne Morze to słone jezioro, połączone wąskim przesmykiem z otwartym morzem. Przy dogodnej pogodzie wypływają stąd rybacy, można również skorzystać z wycieczki łódkami lub popływać kajakiem. Na brzegu jest kamienista plaża, na której można się opalać.
Błękitna Dziura (Blue Hole)
Gozo stanowi jedno z lepszych i bardziej popularnych miejsc nurkowych w Europie. Zawdzięcza to między innymi podwodnej jaskini Blue Hole. Wejście do niej stanowi morski basen, w którym oprócz nurków można zobaczyć osoby pływające z rurką. Pod nimi znajduje się głęboka studnia z jaskiniami i tunelami, pełna okazów morskiej fauny oraz flory. Istny raj dla nurków.
Lazurowe Okno (Azure Window)
Do 8 marca 2017 roku w zatoce Dwejra można było zobaczyć skalny łuk zwany Lazurowym Oknem (Azure Window). Była to najbardziej rozpoznawalna atrakcja Malty. Podobnie jak okno Wied il-Mielaħ stworzyła je natura. Ona również w czasie sztormu zburzyła swoje dzieło. Podczas mojej wizyty w zatoce Lazurowe Okno wciąż stało. Poniżej zdjęcie, które wtedy wykonałem.
Victoria albo Rabat (Ir-Rabat Għawdex)
W centralnej części wyspy położona jest stolica. Do 1897 roku nosiła ona nazwę Rabat. W tym to roku nastąpiła zmiana na Victoria, dla upamiętnienia 60 roku rządów brytyjskiej królowej Wiktorii. Pomimo że od tego momentu upłynęło wiele lat, w dalszym ciągu używane są obie nazwy. Stolica jest przytulną miejscowością z wąskimi uliczkami, małymi placami i dużą liczbą kościołów.
Cytadela w Victoria
Nad Victorią góruje położona na wzgórzu cytadela. Z jej dobrze zachowanych murów rozciąga się wspaniały, panoramiczny widok na miasto i całą wyspę Gozo.
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (The Cathedral of the Assumption of the Blessed Virgin Mary)
Na terenie cytadeli zlokalizowana jest również XVII-wieczna katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Trudno ją przeoczyć, gdyż jej położona na prawo od bramy wejściowej. Przed katedrą stoją dwa, czarne pomniki, w tym Jana Pawła II.
Wnętrze katedry jest bogato zdobione w stylu barokowym. Ciekawie wygląda kopuła, której w rzeczywistości nie ma, gdyż brakło na nią pieniędzy. W jej miejscu na suficie widnieje malowidło, które dzięki odpowiedniej perspektywie daje złudzenie istnienia kopuły.
Świątynia megalityczna Ggantija (Ġgantija)
Po zwiedzeniu stolicy udaję się do jednej z najstarszych wolno stojących budowli na świecie. Powstała ona pomiędzy 3600 a 3200 r p.n.e. i jest dużo starsza niż piramidy w Gizie czy Stonehenge. Ggantija to najstarsza z megalitycznych świątyń archipelagu. Właściwie są to dwie świątynie otoczone wspólnym murem i wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Wg legendy zbudować ją miała w ciągu jednej nocy gigantka Sunsuna, dodatkowo nosząc na rękach swoje dziecko. Wedle naukowców było to miejsce kultu bogini płodności. Chodząc pomiędzy ogromnymi murami i głazami, z których niektóre ważą ponad 50 ton, trudno jest sobie wyobrazić, w jaki sposób ówcześni ludzie stworzyli coś tak olbrzymiego. Zastanawia również, jakich narzędzi do tego użyli?
Przed odjazdem wchodzę jeszcze do małego muzeum z eksponatami z tamtego okresu.
Plaża i zatoka Ramla (Ramla Bay, Ramla il-Ħamra)
Po kilku godzinach spędzonych na intensywnym zwiedzaniu kieruję się na wschód, do zatoki Ramla. Znajduje się tutaj piękna plaża o drobnym piasku w odcieniu czerwonego złota. Z jednej strony oddziela ją morze, a z drugiej nasłonecznione wzgórza pełne krzewów winogron oraz opuncji. To idealne miejsce, by po trudach zwiedzania odpocząć i popływać w ciepłym morzu.
Tuż obok plaży położona jest jaskinia nimfy Kalipso, gdyż wyspa Gozo kojarzona jest z mitologiczną wyspą Ogygia. To na nią miała zostać zesłana nimfa za wspieranie tytanów. O nimfie wspomina również Homer w „Odysei”. To ona przez 7 lat więziła Odyseusza, w jego drodze powrotnej z Troi.
Zatoka Xwejni (Xwejni Bay)
Po powrocie do Marsalforn oddaję rower i podobnie jak rano wyruszam wzdłuż wybrzeża na północny zachód. Tym razem poszukuję miejsca, skąd mógłbym obserwować zachód słońca.
Schodząc na kamienistą plażę w zatoce Xwejni, po prawej stronie zauważam wydrążoną przez wodę ustronną wnękę. Siadam wygodnie i jak zaczarowany wpatruję się w zachodzące słońce.
Jestem sam i w spokoju rozmyślam o tym, co zobaczyłem. Pomimo że był to męczący i bardzo aktywny dzień odczuwam wewnętrzną radość i szczęście. Dane mi było zobaczyć tyle niesamowitych miejsc. Gozo nie zawiodło mnie. To piękna wyspa, którą koniecznie należy zobaczyć podczas pobytu na Malcie.
Jeden dzień tutaj to zdecydowanie za mało, by mieć czas na wczucie się w jej rytm. Najlepiej spędzić na niej co najmniej trzy dni, aby w spokoju delektować się jej pięknem i sielankowymi krajobrazami.
Gdy słońce chowa się za horyzontem, powoli wracam do Marsalforn. Jutro czeka mnie rejs na Comino.
Czy myślisz, że po tym, co przeczytałeś i zobaczyłeś, poczułbyś tutaj radość?
Zapraszam do lektury pozostałych tekstów z pięknej Malty:
- Valletta – 10 rzeczy, które należy zwiedzić i zobaczyć,
- Comino, Cominetto i rajska Błękitna Laguna (Blue Lagoon),
- Malta – 10 najpiękniejszych i najciekawszych plaż,
- Malta – 15 atrakcji, które warto zwiedzić i zobaczyć.
Malta, Wyspa Gozo – atrakcje, informacje praktyczne
- Większość atrakcji, które opisałem, można zobaczyć za darmo. Wyjątkami są: świątynia megalityczna Ggantija oraz katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Victorii.
- Sanktuarium Najświętszej Marii Panny z Ta’ Pinu Bazylikę można zwiedzać codziennie w godzinach: 9:30–16:30. Zakaz zwiedzania w czasie nabożeństw.
- Muzeum Karmni Grima (Dar Karmni Grima) Przy okazji wizyty w sanktuarium można również zwiedzić dom chłopki Karmni Grima. Była ona pierwszą osobą, której objawiła się Maryja. Obecnie w domu mieści się muzeum. Można w nim zobaczyć, jak wyglądało wnętrze ówczesnych chłopskich domów oraz pamiątki po Karmni. Muzeum można zwiedzać: od wtorku do soboty w godzinach 9:00 – 16:00, w niedziele i święta 9:00 – 12:30.
Mapa wysp Gozo i Comino z naniesionymi atrakcjami.
Jak dojechać do Gozo?
Na Maltę najprościej przylecieć bezpośrednim samolotem z jednego z sześciu lotnisk (Katowice, Kraków, Gdańsk, Wrocław, Poznań, Warszawa – Chopin). Bilety lotnicze na Maltę w najlepszych cenach znajdziesz TUTAJ.
Aby dostać się na Gozo, wpierw należy przejechać autobusem miejskim numer X1 do portu w miejscowości Cirkewwa. Czas przejazdu ok. 1 godz. 17 minut. Aktualny rozkład można znaleźć na stronie Malta Public Transport https://www.publictransport.com.mt/.
Średnio co 45 minut z portu odpływa prom Gozo Channel, który zatrzymuje się w miejscowości Mgarr na Gozo. W nocy promy kursują co 1,5 godziny. Przeprawa trwa 30 minut latem i około 45 minut w sezonie zimowym. Aktualny rozkład kursowania promów można sprawdzić na http://www.gozochannel.com./en/home.htm.
Transport na Gozo
Na Gozo podobnie jak i na Malcie komunikację autobusową obsługuje firma Malta Public Transport. Istnieje możliwość kupna biletów jednorazowych lub np. 7-dniowych. Upoważniają one do nieograniczonej liczby przejazdów autobusem, zarówno na Gozo, jak i na Malcie. Bilety jednorazowe można zakupić u kierowcy autobusu, a pozostałe w kioskach w większych miastach i na lotnisku.
Dobrym rozwiązaniem może być również wypożyczenie samochodu. Najwięcej ofert wynajęcia samochodu na Gozo znajdziesz TUTAJ.
Gozo noclegi
Gozo pod względem noclegów jest miejscem tańszym niż Malta. Najwięcej miejsc noclegowych znajduje się w Marsalforn oraz w stolicy Victorii. W znalezieniu najniższych cen noclegów w Marsalforn, Victorii i na całej wyspie, pomogą poniższe linki,
Booking.com
Podobał Ci się mój wpis? Dołącz do podróży na Facebooku, Twitterze i Instagramie, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów na https://podrozebezosci.pl.