Głuchołazy spodobały mi się dosłownie od pierwszego wejrzenia. Było to kilka lat temu, gdy w trakcie przemierzania Głównego Szlaku Sudeckiego przywędrowałem do nich z Prudnika. Dotarłem akurat pod wieczór i podziwiałem w promieniach zachodzącego słońca Park Zdrojowy, dawne zabudowania uzdrowiska, wieżę Bramy Górnej oraz rynek. Obiecałem sobie, że jeszcze do Głuchołaz wrócę i tak zrobiłem. Spędziłem w nich weekend, podczas którego poznawałem historię miasta, ciekawe miejsca oraz jego zabytki. Stworzyłem również listę 10 atrakcji, które według mnie warto zwiedzić i zobaczyć w Głuchołazach.
Spis treści
1. Rynek w Głuchołazach
Swoje powstanie miasto zawdzięcza odkryciu w okolicy złota oraz powstającym kopalniom tego kruszcu. Miało to miejsce na początku XIII wieku, kiedy właścicielem tutejszych ziem był wrocławski biskup Wawrzyniec. Zależało mu, aby zabezpieczyć swoją własność i temu służyło zaludnienie obszaru oraz wzniesienie warownego grodu.
Lokacja miasta nastąpiła ok. 1220 roku na prawie flamandzkim i przez większość swojej historii nosiło ono niemiecką nazwę Ziegenhals, czyli Kozia Szyja. Nazwa miała pochodzić od krętego biegu rzeki (obecnie Białej Głuchołaskiej) przepływającej przez miasto. Skąd zatem Głuchołazy?
Obecna nazwa została nadana po wojnie i jest tłumaczeniem czeskiego określenia „hluche lazne”, co znaczy „puste uzdrowisko”. Czy Czesi nazywali tak Kozią Szyję, gdyż byli zazdrośni o rozwój uzdrowiska? A może pojawiła się ona gdy wodolecznictwo przestało być modne i uzdrowisko rzeczywiście stało się miastem pustych łaźni, lub też dlatego, że nie ma w nim leczniczych źródeł? Tego nie wiadomo, w każdym razie o poprzedniej nazwie nadal przypomina herb miasta, w którym jest kozia głowa.
Herb można zobaczyć w kilku miejscach w tym na prostokątnym, zabytkowym rynku. Został on wyznaczony podczas lokacji miasta i ma wymiary 125 na 75 metrów, co czyni go jednym z większych rynków na Śląsku. Kamienice otaczające rynek mają klasycystyczne fasady, a zostały odbudowane po pożarze, który w 1834 roku nawiedził Kozią Szyję. Będąc na nim na pewno nie przegapisz rzeźby sympatycznej lamy, ale zwróć także uwagę na podpartą lipę. Przypuszcza się, że została posadzona w 1648 roku jako „lipa pokoju” upamiętniająca zakończenie wojny 30-letniej. W październiku 1992 roku lipa runęła, udało się jednak zabezpieczyć żywe fragmenty pnia oraz kilku konarów, które w dalszym ciągu wypuszczają liście. W obawie, że jednak jeden z symboli Głuchołaz zniknie, w jej wnętrzu posadzono nową lipę.
2. Kościół św. Wawrzyńca w Głuchołazach
W jednej z uliczek odchodzących od rynku znajduje się najstarszy zabytek miasta – kościół św. Wawrzyńca. Został on wzniesiony po lokacji miasta prawdopodobnie na cześć założyciela grodu, a pierwsze wzmianki pochodzą z 1285 roku. Najstarsze zachowane fragmenty kościoła to zachodnia ściana oraz XIII-wieczny, wczesnogotycki portal z elementami romańskimi i z wizerunkami mnichów.
W 1428 roku kościół został spalony przez husytów, po czym został odbudowany w 1442 roku. Obecny barokowy wygląd jest efektem przebudowany, która nastąpiła w latach 1729-1731. Świątynia ma bogaty wystrój i aż dziewięć ołtarzy, w tym główny neobarokowy z dużą figurą patrona. Świętego Wawrzyńca można również zobaczyć na ambonie, a konkretnie na balustradzie schodów, na której przedstawiono scenę jego męczeństwa. Ciekawostką jest także wmurowana we wschodnią ścianę tablica upamiętniającą powódź, która w 1472 roku nawiedziła miasto. Woda sięgała wtedy 4 metrów wysokości i w taki sposób oznaczono jej poziom.
3. Wieża Bramy Górnej i mury miejskie w Głuchołazach
Pierwsza wzmianka o wieży Bramy Górnej pochodzi z 1418 roku. Była ona elementem fortyfikacji miejskich oraz jedną z dwóch bram, obok Bramy Nyskiej (Dolnej), która została rozebrana w późniejszym okresie. Około 1600 roku wieże podwyższono do 25 m wysokości i obecnie pełni funkcję punktu widokowego na miasto oraz okolicę. Na jej szczyt prowadzi 105 drewnianych schodów, a klucz do drzwi znajduje się w umiejscowionym tuż obok Centrum Informacji Turystycznej.
Pozostałością po średniowiecznych fortyfikacjach oraz okresie, gdy miasto było warownią przygraniczną, są także mury obronne. Ich największy fragment znajduje się przy ul. M.C. Skłodowskiej.
Ceny biletów na wieżę Bramy Górnej: bilet normalny 2 zł, ulgowy 1 zł. Godziny otwarcia: w okresie od listopada do lutego wieża jest nieczynna dla zwiedzających; w marcu, kwietniu, październiku czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-15.30 oraz w soboty w godzinach 9:00-13:30; w miesiącach od maja do września czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-16:30 oraz w soboty i niedziele od godziny 9:00-13:30. Uwaga: z powodu pandemii godziny oraz możliwość zwiedzania mogą ulec zmianie.
4. Głuchołazy Zdrój
Już w XVII wieku jezuici dostrzegli walory miejscowego klimatu, ale dopiero w 1877 roku miasto uzyskało status uzdrowiska (Bad Ziegenhals). Od tego okresu rozpoczął się rozwój oraz leczenie kuracjuszy hydroterapią. Wpierw stosowano metody opracowane przez Vincenza Priessnitza mieszkającego w sąsiednim Gräfenbergu (obecnie Lásne Jesenik). To od jego nazwiska pochodzi słowo prysznic oznaczające wodny natrysk. Jeszcze większą popularnością cieszyła się metoda opracowana przez ks. Sebastiana Kneippa. Modne były kąpiele w miazdze drzewnej, w wywarze z igliwia sosnowego, w sianie, w owsianej słomie oraz w piasku. Stosowano również okłady lodem, kąpiele galwaniczne, a nawet wstrząsy elektryczne.
W 1948 roku Głuchołazy straciły miano uzdrowiska, ale pozostało wiele budowli przypominających o tamtym okresie. Sporo z nich jest odnowionych szczególnie przy ul. Bohaterów Warszawy, która następnie przechodzi w Aleję Jana Pawła II. Sercem dawnego zdroju był wciąż istniejący plac z fontanną Amorek.
5. Park Zdrojowy w Głuchołazach
W latach 70 XIX wieku na stokach Przedniej Kopy został założony Park Zdrojowy, będący centralną częścią uzdrowiska. Kilka lat temu został zrewitalizowany i jest wspaniałym miejscem do spacerów oraz odpoczynku w zacisznym miejscu. Pełen jest starodrzewi, barwnych kwiatów i krzewów, w nim olbrzymich rododendronów.
Park rozciąga się na przestrzeni kilkunastu hektarów od Stawu Górnego do parku miejskiego. Znajdziesz w nim dobrze utrzymane alejki z ławkami, altanami, placami zabaw, fontannami oraz amfiteatrem, w którym w sezonie letnim odbywają się koncerty. Nie zapomniano również o wodolecznictwie i w potoku przepływającym przez park ułożono specjalne schodni z poręczami, które ułatwiają brodzenie w wodzie. Tuż obok nich zainstalowano kamienne misy do moczenia ramion.
6. Tężnia i wieża widokowa w Głuchołazach
Jedną z nowszych atrakcji Głuchołaz jest pierwsza w województwie opolskim tężnia solankowa. Budowla połączona jest z wieżą widokową i ma wysokość 15 metrów, co czyni ją drugą najwyższą tężnią solankową w Europie po tężni w Ciechocinku. Konstrukcja ma 6 poziomów i została wykonana z drewna modrzewiowego, natomiast rdzeń stanowią ułożone na sobie gałązki tarniny.
Przebywanie w pobliżu tężni polecane jest szczególnie osobom cierpiących na choroby układu oddechowego, ale wpływa ona również na poprawę odporności. Największą skuteczność wykazuje w słoneczne oraz wietrzne dni. Podobno 1 godzina w pobliżu tężni odpowiada 3. dniom nad morzem.
W zimie tężnia jest nieczynna. Uwaga: z uwagi na obostrzenia tężnia jest wyłączona z eksploatacji.
7. Szlak Złotych Górników
W Głuchołazach wydobywano złoto do końca XVII stulecia. Odbywało się to na stokach Przedniej Kopy, w tym na obszarze dzisiejszego Parku Zdrojowego. Pomimo upływu tylu lat w dalszym ciągu można znaleźć pozostałości dawnych sztolni górniczych, szybów, elementy górniczych płuczek oraz hałdy. W odnalezieniu tych miejsc pomaga oznakowany kolorem żółtym Szlak Złotych Górników. Swój początek ma obok fontanny Amorek, a następnie prowadzi promenadą nad Białą Głuchołaską obok huśtanego mostu i pod 130-letnim wiaduktem kolejowym linii Głuchołazy-Hanušovice.
Według mapy turystycznej szlak ma 7 km długości, a jego przejście powinno zająć ok. 2-3h. Idąc nim, można zobaczyć m.in. najsłynniejsze źródło w Głuchołazach – Żegnalce. Według legendy był to miejsce, w którym mieszkańcy Głuchołaz żegnali bliskich wyjeżdżających za granicę w poszukiwaniu pracy. Stąd też nazwa źródła. Szlak przechodzi przez Przednią Kopę, a następnie ul. Parkową wraca do amorka, zataczając pętle.
8. Wiszące Skały i kaplica św. Anny na Przedniej Kopie
Tuż przed szczytem Przedniej Kopy znajduje się jedno z najbardziej urokliwych miejsc w Głuchołazach – neogotycka kaplica św. Anny. Wzniesioną ją w 1908 roku na skalnym urwisku zwanym Wiszące Skały. Urwisko sięga 10 m i jest pozostałością po dawnym kamieniołomie. Kaplica jest kamienną budowlą ozdobioną ceglanymi detalami, co w połączeniu z konarami wysokich drzew tworzy malowniczą i bardzo fotogeniczną przestrzeń.
9. Wieża widokowa i schronisko na Przedniej Kopie
Przednia Kopa ma wysokość 496 m n.p.m., położona jest w Górach Opawskich i stanowi popularne miejsce spacerów mieszkańców Głuchołaz oraz turystów. W kierunku szczytu prowadzą trzy szlaki oznakowane kolorami: żółtym, czerwonym i niebieskim, ale można także iść drogą krzyżową z kamiennymi stacjami. Podczas wędrówki należy jednak uważać, gdyż góra jest również popularnym miejscem wśród miłośników kolarstwa górskiego i stoki poprzecinane są górskimi trasami rowerowymi.
Popularność Przedniej Kopy trwa od 1898 roku, kiedy to na szczycie wzniesiono kamienną wieżę widokową. Szczyt dodatkowo zyskał na popularności, gdy w 1927 roku uruchomiono przy niej schronisko. Gdy w 2017 roku szedłem przez szczyt Przedniej Kopy, to teren był zarośnięty, a budowla niszczała. Znalazł się jednak prywatny inwestor, który oczyścił teren i wyremontował wieżę oraz schronisko. Miejmy nadzieję, że w 2021 roku nastąpi otwarcie obiektu.
Szukając informacji o Głuchołazach, czy też przeglądając ulotki, które otrzymasz w Centrum Informacji Turystycznej, możesz się natknąć na nazwy Góra Parkowa, Góra Chrobrego oraz Przednia Kopa. Wiedz, że te nazwy dotyczą jednej góry i są stosowane zamiennie, chociaż na masyw Góry Parkowej oprócz Przedniej Kopy składają się również szczyty: Średnia Kopa i Tylna Kopa.
10. Biskupia Kopa – najwyższy szczyt Gór Opawskich
Ulubioną wycieczką osób zwiedzających i odpoczywających Głuchołazy jest wędrówka na najwyższy szczyt Gór Opawskich – Biskupią Kopę. Góra jest szczytem granicznym i ma wysokość 890 m n.p.m. Można dojść na Biskupią Kopę z Głuchołaz, ale większość osób wybiera szlaki z Pokrzywnej i Jarnołtówka.
Najkrótszy szlak na Biskupią Kopę prowadzi z tej drugiej miejscowości, natomiast ja polecam szlak z Pokrzywnej. W artykule Biskupia Kopa – najwyższy szczyt Gór Opawskich znajdziesz szczegółowy opis szlaku z jego atrakcjami oraz miejscami słabiej oznakowanymi. Szlak ma sporo punktów widokowych, a dodatkowo idąc nim ma się okazję zdobyć aż trzy najwyższe szczyty Gór Opawskich.
Czy warto przyjechać i zwiedzić Głuchołazy?
Głuchołazy zrobiły na mnie dobre pierwsze wrażenie, a pobyt weekendowy tylko mnie w nim utwierdził. Z uwagi na położenie w mieście panuje spokój i jest mało turystów, dlatego idealnie nadaje się na relaksujący wyjazd. Głuchołazy są ładnym miastem, które dodatkowo stanowi dobrą bazę na wędrówkę po Górach Opawskich oraz okolicznych miejscowościach województwa opolskiego. Będąc w Głuchołazach warto także zwiedzić położone po drugiej stronie granicy czeskie miasto Zlaté Hory, tym bardziej że centra miast oddalone są od siebie tylko o 6 km.
Głuchołazy – informacje praktyczne
Głuchołazy – mapa atrakcji, zabytków i ciekawych miejsc, które warto zobaczyć i zwiedzić w Głuchołazach
Miasto Głuchołazy ma niespełna 14000 mieszkańców, położone jest w południo-zachodniej części województwa opolskiego, w powiecie nyskim.
Bezpłatna komunikacja miejska w gminie Głuchołazy
Na obszarze gminy Głuchołazy kursuje bezpłatna komunikacja miejska, którą można dojechać m.in. do Pokrzywnej i Jarnołtówka. Szczegółowy rozkład jazdy znajdziesz na stronie https://glucholazy.pl.
Jak dojechać do Głuchołaz?
Nie masz samochodu i zastanawiasz się, jak dojechać do Głuchołaz? Najprościej dojechać do Nysy, z której kursuje najwięcej autobusów. Można także znaleźć bezpośrednie połączenia do Głuchołaz z Opola, Wrocławia oraz Brzegu. Szczegóły połączeń do Głuchołaz sprawdzisz na https://www.e-podroznik.pl.
Głuchołazy noclegi
Podczas mojego pobytu w Głuchołazach nocowałem w Gościńcu Pod Bukiem i mogę go polecić. Zlokalizowany jest w spokojnym miejscu na obrzeżu Parku Zdrojowego, opodal fontanny Amorek. Pokoje są czyste, atmosfera miła i do tego smaczne śniadanie z dużym wyborem. Nocleg w gościńcu może zarezerwować TUTAJ. Więcej ofert znajdziesz TUTAJ.
Podobał Ci się mój wpis o atrakcjach Głuchołaz? Dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów z Polski oraz na https://podrozebezosci.pl.
Jeśli używasz Pinteresta, to mam dla Ciebie zdjęcie do pina z Głuchołaz.
