Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku chciałem zwiedzić rok temu, ale z powodu wyprzedanych biletów musiałem zrezygnować. Pozostało mi tylko czytanie pochlebnych opinii, w których często przewijały się sformułowania, że najnowsza atrakcja Trójmiasta to najlepsze i najciekawsze muzeum w Polsce. Czy tak jest w rzeczywistości? Postanowiłem to sprawdzić. Tym razem nie poszedłem do muzeum w weekend, ale rano, tuż po otwarciu, w dzień powszedni.
Spis treści
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – zwiedzanie
Już z zewnątrz budynek muzeum robi duże wrażenie. W zamyśle architektów futurystyczny pochylony graniastosłup ma symbolizować przyszłość i myślę, że coś w tym jest. W naziemnej części mieszczą się sale konferencyjne, biura, a na szczycie – restauracja z punktem widokowym. Poziom, na którym stoję, symbolizuje teraźniejszość. Gdzie zatem jest przeszłość? Znajduje się ona 14 metrów pod poziomem ziemi. Właśnie na tej głębokości na powierzchni około 5 000 m kw. umiejscowiono wystawę główną, jedną z największych wystaw prezentowanych przez muzea historyczne na świecie. Szybko schodzę na dół, chowam plecak do szafki i z aparatem fotograficznym oraz zawieszonym na szyi audioprzewodnikiem cofam się w przeszłość.
Droga do wojny
Jak za pomocą wehikułu czasu wracam do 28 czerwca 1914 i zamachu na austriackiego następcę tronu arcyksięcia – Franciszka Ferdynanda Habsburga. Zdarzenie to uznawane jest za bezpośrednią przyczynę wybuchu pierwszej wojny światowej oraz zmian, które po niej nastąpiły i doprowadziły do wybuchu drugiej.
Wystawa została podzielona na 3 bloki narracyjne – „Droga do wojny”, „Groza wojny” i „Długi cień wojny” – oraz na 18 mniejszych sekcji tematycznych. W następnych salach dowiaduję się o kolejnych wydarzeniach, które doprowadziły do wybuchu wojny. Jest rewolucja październikowa, powstanie faszyzmu we Włoszech, a następnie dojście Hitlera do władzy. Wszystko ma tak intensywne kolory, że wygląda, jakby propagandowe plakaty dopiero co zostały ściągnięte z ulic Moskwy, Rzymu czy Berlina. Jeśli celem jest zaskoczenie zwiedzającego kolejną salą, to udaje się to z nawiązką.
Oto trafiam na przedwojenną polską ulicę. Zbliża się wieczór. W witrynach sklepowych palą się światła, dzięki czemu bez problemu mogę przeczytać tytuły książek oraz nagłówki czasopism. Jest i kino, z którego dochodzą odgłosy przedwojennego filmu. Wszystko tak realistyczne, że aż żałuję późnej pory i tego, że sklepy są pozamykane.
Chwila wytchnienia w Polsce i ruszam w świat. Najpierw do Azji, gdzie w 1937 roku wojska japońskie zaatakowały Chiny, a następnie do Moskwy. W mieście tym 23 sierpnia 1939 roku podpisano pakt Ribbentrop-Mołotow, który przypieczętował wybuch II wojny światowej.
II Wojna Światowa
1 września 1939 roku jest datą znaną każdemu Polakowi i niejednej osobie na świecie. Nastąpił wtedy atak Niemiec na Polskę, co uznaje się za rozpoczęcie II wojny światowej. Oprócz znanych z lekcji historii faktów i miejsc, muzeum poszerza wiedzę o mniej znane wydarzenia oraz zdjęcia zbombardowanego Lublina czy Biłgoraju.
Bardzo poruszający jest wyświetlany tu krótkometrażowy film pod tytułem „Oblężenie” (tytuł oryginalny „Siege”), nominowany do Oscara. Wygląda jak kronika filmowa ukazująca zbombardowaną przez Niemców w 1939 roku Warszawę, a także zmuszonych opuścić swoje domy warszawiaków. Autorem zdjęć oraz narratorem jest Julien Bryan – jedyny niezależny reporter pozostający w mieście. Uzupełnieniem filmu są chwytające za serce zdjęcia.
Druga wojna światowa jest inna niż dotychczasowe. Udział samolotów, czołgów i samochodów powoduje, że wydarzenia następują szybko, jedne po drugich. Gdy 17 września 1939 roku wojska ZSRR przekraczają nasze granice, dokonuje się tzw. IV rozbiór Polski. Niemcy oraz Sowieci nie poprzestają jednak na Polsce, a Japonia na Chinach. Systematycznie kolejne kraje są atakowane, a ich mieszkańcy cierpią z powodu głodu i chorób. Ten sam los dotyka i Rosjan, po tym jak 22 czerwca 1941 roku Niemcy atakują ZSRR w ramach operacji „Barbarossa”.
W Azji Japończycy w podbitych państwach starają się utworzyć Strefę Wspólnego Dobrobytu Wielkiej Azji Wschodniej. W tej sekcji można obejrzeć kolejne wstrząsające filmy, na których kobiety z różnych krajów opowiadają, jak zostały „niewolnicami seksualnymi” żołnierzy japońskich i co przeżywały. Raczej nie są to zwierzenia, których powinny słuchać dzieci.
Terror
Kiedy wychodzę stamtąd miły głos Mai Ostaszewskiej mówi mi z audioprzewodnika, bym przeszedł na drugą stronę korytarza w kierunku napisu „Terror”. W tej sekcji mam okazję poznać brutalny terror wymierzony w pierwszym rzędzie w przedstawicieli polskich elit politycznych i intelektualnych, duchowieństwo, społeczność żydowską oraz osoby z powstającego ruchu oporu. Obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau czy zbrodnia w Katyniu są mi dobrze znane, ale miejsc polskiej kaźni było dużo więcej. Na jednej ze ścian widnieją stylizowane szafki na dokumenty, zamiast których można zobaczyć świadectwa kolejnych zbrodni.
Zdjęcia ofiar, półmrok, nieoheblowane deski, jak w barakach w Auschwitz, a wśród nich pamiątki po tych, co zostali zamordowani. Ta sekcja wycisza i pogrąża w zadumę. Znajdują się w niej również świadectwa osób, które z narażeniem własnego życia ratowały Żydów. Nie zabrakło także informacji o pogromach czy czystkach etnicznych, jakie przeprowadzili Ukraińcy na Wołyniu i Galicji czy Chorwaci na Bałkanach.
Opór
Polacy, jak i inne narody wszystkimi dostępnymi środkami przeciwstawiali się okupantom. W sekcji „Opór” poznaję historię wyjątkowych osób, które bardzo często własnym życiem zapłaciły za walkę z wrogiem. Nie brakuje tutaj informacji o Podziemnym Państwie Polskim oraz o partyzantach działających w innych krajach. Podkreślono duże znaczenie odkodowania szyfrów Enigmy przez Polaków. Nie zabrakło także zdjęć i filmów z Powstawia Warszawskiego, podczas którego słabo uzbrojone oddziały powstańcze przez 63 dni prowadziły samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi.
Za koniec wojny w Europie uznaje się dzień 8/9 maja 1945 roku. Definitywnie zakończyło ją jednak podpisanie aktu bezwarunkowej kapitulacji Japonii 2 września 1945 roku. Nastąpiło to w efekcie zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę oraz Nagasaki.
Po wojnie
Jest tuż po wojnie, gdy po raz drugi wchodzę na polską uliczkę. Wypalone i zniszczone elewacje, sterty gruzu oraz radziecki czołg to pozostałości działań wojennych. Kolejny raz z dużym realizmem oddano atmosferę, jaka wtedy panowała.
Jednym z ostatnich miejsc, jakie zwiedzam, jest pomieszczenie z aktami, głównie zbrodniarzy hitlerowskich. Poznaję ich przewinienia oraz kary, jakie ich spotkały. Niektórzy, niestety, ich uniknęli.
Ostatnie pomieszczenie zostało przedzielone murem. Ma on symbolizować podział, jaki nastąpił po II wojnie światowej. Wyświetlany jest tutaj animowany film „Niezwyciężeni”, pokazujący walkę Polaków o wolność od pierwszego dnia II wojny światowej aż do upadku komunizmu w Europie w 1989 roku.
Wychodząc, zerkam na zegarek i aż trudno mi uwierzyć, ale w Muzeum II Wojny Światowej spędziłem 4 godziny. Sam nie wiem, kiedy ten czas zleciał. Przed opuszczeniem budynku idę zobaczyć wystawy czasowe, ale po tym co zobaczyłem na wystawie głównej, nie robią one na mnie już wrażenia.
Czy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku to najlepsze i najciekawsze muzeum w Polsce?
Na to pytanie nie odpowiem, gdyż nie widziałem wszystkich muzeów. Wiem natomiast, że jest jednym z najciekawszych muzeów, jakie widziałem do tej pory, i to nie tylko w Polsce. Ponad 2 tysiące eksponatów i około 240 stanowisk interaktywnych pozwalają zobaczyć wojnę nie tylko w polskiej perspektywy, ale także z europejskiej i światowej. Archiwalne dokumenty, filmy, wspomnienia dają możliwość lepszego poznania codziennego życia zwykłych ludzi i piekła, przez które przeszli.
Aby w pełni móc docenić i zrozumieć to, co się widzi, należy wypożyczyć audioprzewodnik. Przydaje się on również dlatego, że muzeum trochę przypomina labirynt, a z nim wiadomo, w którą stronę się udać. Audioprzewodnik można wypożyczyć dla dzieci od 12 roku życia. Wydaje mi się, że to jest minimalny wiek osoby, którą może zainteresować tematyka wystawy głównej. Dla młodszych dzieci przygotowano wystawę „Podróż w czasie”, która w bardzo obrazowy sposób przybliża im istotę wojny.
Osobom zwiedzającym Trójmiasto polecam również wizytę w bardzo ciekawym Muzeum Emigracji w Gdyni.
Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – informacje praktyczne, bilety, godziny otwarcia
Ceny biletów do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
Wystawa główna
- Bilet normalny – 23 zł
- Bilet ulgowy – 16 zł
- Bilet rodzinny (2 dorosłych i maksymalnie 3 dzieci do 19 lat ) – 55 zł
- Bilet grupowy normalny (powyżej 10 osób + 1 opiekun na 10 osób bezpłatnie) – 23 zł
- Bilet grupowy ulgowy (powyżej 10 osób + 1 opiekun na 10 osób bezpłatnie) – 16 zł
- Audioprzewodnik – 7 zł
- Bilet na wystawę główną upoważnia również do wstępu na wystawę dla dzieci.
Audioprzewodniki można wypożyczyć po uiszczeniu opłaty 7 zł w kasach Muzeum. Audioprzewodnik dostępny jest w 5 wersjach językowych: polskiej, angielskiej, francuskiej, niemieckiej i rosyjskiej. Dotyczy wyłącznie wystawy głównej.
Wystawa dla dzieci – „Podróż w czasie”
- Bilet dla dziecka – 8 zł
- Bilet dla opiekuna – 13 zł
- Grupy zorganizowane (maksymalnie 25 dzieci + 2 opiekunów) – 5 zł do nabycia wyłącznie w kasach Muzeum
Bilet ulgowy przysługuje:
- dzieciom i młodzieży szkolnej
- studentom i doktorantom do ukończenia 26 roku życia
- osobom z niepełnosprawnością – po okazaniu legitymacji osoby niepełnosprawnej – asystentowi osoby niepełnosprawnej z orzeczonym znacznym stopniem niepełnosprawności
- seniorom powyżej 65 roku życia
- emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym wraz z opiekunami – na podstawie legitymacji
- wychowawcom zakładów poprawczych, domów dziecka, ośrodków opiekuńczo-wychowawczych, schronisk dla nieletnich – na podstawie dokumentu uprawniającego do ulgi
Bilet bezpłatny przysługuje:
- dzieciom do lat 7 oraz dzieciom z domów dziecka i ich opiekunom
W każdy wtorek wstęp do muzeum jest bezpłatny. Bezpłatny bilet na wystawy można pobrać wyłącznie w kasach Muzeum w dniu zwiedzania.
Godziny otwarcia Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
W związku z obecną sytuacją aktualne godziny otwarcia najlepiej sprawdzić na https://muzeum1939.pl
W okresie październik – maj
Poniedziałek – zamknięte
Wtorek – piątek 10:00 – 19:00
Sobota – niedziela 10:00 – 20:00
Kasy czynne:
Wtorek – piątek 9:30 – 18:00
Sobota –niedziela 9:30 – 19:00
W okresie czerwiec – wrzesień:
Poniedziałek – zamknięte
Wtorek 10:00 – 19:00
Środa – niedziela 10:00 – 20:00
Kasy czynne:
Wtorek 9:30 – 18:00
Środa – niedziela 9:30 – 19:00
Sugerowany czas zwiedzania – od 3 do 4 godzin.
Wystawa dla dzieci „Podróż w czasie”
Czynna 14:00-19:00 w dni powszednie oraz 10:00-20:00 w soboty i niedziele.
Ostatnie wejście na wystawę główną i wystawę dla dzieci: wtorek 18:00, środa – niedziela 19:00.
Jak dojechać do Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku?
Muzeum II Wojny Światowej usytuowane jest w Gdańsku przy placu Władysława Bartoszewskiego, nad Motławą. Mieści się blisko centrum miasta, a od dworca kolejowego Gdańsk Główny dzieli je tylko 1,7 km, około 17 minut marszu.
Autobus
Do Muzeum można również dojechać komunikacją miejską. 4 minuty zajmuje przejazd autobusem linii 130 z przystanku Dworzec Główny do przystanku Wałowa.
Samochód
Muzeum II Wojny Światowej ma własny dwupoziomowy podziemny parking na 132 miejsca. Wjazd na parking znajduje się od ulicy Wałowej. Po odebraniu biletu z parkingu należy udać się do informacji, gdzie otrzymuje się 3 godziny parkowania gratis.
Adres muzeum: pl. Władysława Bartoszewskiego 1, 80-862 Gdańsk.
Podobał Ci się mój wpis o Muzeum II wojny światowej w Gdańsku? Dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów na https://podrozebezosci.pl w tym o atrakcjach Gdańska i Sopotu.