Greenwich położone jest w południowo-wschodnim Londynie, tuż nad brzegiem Tamizy. Można spędzić w nim cały dzień, ale wystarczy kilka godzin, gdyż najciekawsze atrakcje zlokalizowane są tuż obok siebie. Najsłynniejszą z nich jest Królewskie Obserwatorium Astronomiczne i przecinający je południk zero. Greenwich kryje jednak więcej zabytków, muzea oraz piękny park, z którego rozpościerają się niezapomniane widoki. Wyjątkowość miejsca doceniło także UNESCO, umieszczając Greenwich Maritime na światowej liście dziedzictwa. Wycieczkę do Greenwich polecało mi dużo osób, dlatego podczas mojego pierwszego pobytu w Londynie postanowiłem wsiąść w metro i tam pojechać. Czas się przekonać, czy rzeczywiście warto zwiedzić Greenwich?
Spis treści
Zwiedzanie Greenwich w Londynie
Wysiadam na stacji North Greenwich zlokalizowanej tuż obok hali Millennium Dome, zwanej także jako O2 Arena. Już w hali dworca dostrzegam strzałkę z nazwą Greenwich i udaję się we wskazanym kierunku. Po kilku minutach mijam golfowy ośrodek treningowy, za którym skręcam w prawo, po czym dochodzę do brzegu Tamizy. To, co widzę, już mi się podoba.
Moim oczom ukazują się strzeliste wieżowce kompleksu biurowego Canary Wharf, w tym drugi, trzeci i czwarty najwyższy budynek Wielkiej Brytanii. Wieżowce stanowią jednak tylko tło do przepływającej tędy Tamizy, z sunącymi po jej wodach barkami oraz mewami unoszącymi się w powietrzu.
Jestem na tzw. Ścieżce Tamizy (Thames Path) biegnącej od jej źródła na wzgórzach Cotswold aż do morza. Ścieżka w sumie ma 296 km długości i prowadzi m.in. przez Greenwich. Szlak w tym miejscu jest bardzo przyjemny. Po prawej stronie towarzyszy mi Tamiza oraz widoki na przeciwległy brzeg. Po lewej początkowo mijam miejsca czekające na zagospodarowanie, a następnie nowe apartamentowce, aż dochodzę do wiekowych zabudowań Greenwich.
Old Royal Naval College w Greenwich
Sercem Maritime Greenwich są okazałe budowle Old Royal Naval College. W latach 1712-1869 mieścił się w nich Królewski Szpital dla Marynarzy w Greenwich, a w latach 1873-1997 szkoła marynarki wojennej. Budowle zaprojektował Christopher Wren. Przypominają pałac i miały świadczyć o dobrobycie oraz potędze kraju. Stoją one w miejscu Pałacu Greenwich, który był ulubionym pałacem króla Henryka VIII, ale uległ zniszczeniu podczas działań wojennych.
Przekraczam bramę wejściową i na chwilę przystaję. Podziwiam symetrię, jaka panuje pomiędzy budynkami. Dostrzegam również posąg króla Jerzego II oraz położony z tyłu Dom Królowej. Od 1998 roku Old Royal Naval College zarządza Fundacja Greenwich i teren oraz niektóre budynki są otwarte dla zwiedzających. Zwiedzanie ich pozostawiam jednak na później.
Cutty Sark — jedyny zachowany kliper herbaciany na świecie
Kontynuując wędrówkę wzdłuż nabrzeża, dochodzę do Cutty Sark, jedynego zachowanego klipra herbacianego na świecie. Został on zbudowany w 1869 roku i stoi w suchym doku w Greenwich. To najszybszy żaglowiec tamtych czasów, służący m.in. do przewozu herbaty z Chin. Niektórzy uważają także, że był to jeden z najpiękniejszych żaglowców świata. Obecnie Cutty Sark został przerobiony na muzeum, w którym można poznać jego historię oraz poczuć dawny klimat.
Zwiedzanie Cutty Sark wymaga kupna biletu w cenie: dorośli 15 £ lub dzieci 7,50 £. Taniej można kupić bilety poprzez stronę https://www.rmg.co.uk/cutty-sark/tickets-prices. Zwiedzanie jest możliwe codziennie w godzinach 10:00-17:00 (ostatnie wejście o 16:15).
Tunel pieszy w Greenwich (Greenwich Foot Tunnel)
Nie wszyscy wiedzą, że tuż obok Cutty Sark, pod okrągłą ceglano-szklaną kopułą znajduje się wejście do tunelu pieszego łączącego północny i południowy brzeg Tamizy (Greenwich Foot Tunnel). Tunel został otwarty 4 sierpnia 1902 roku i ma długość 370,2 m, głębokość 15,2 m, a jego wewnętrzna średnica wynosi 2,74 m. Wykonany jest z żeliwa, pokrytego betonem oraz białymi szlifowanymi płytkami. Tunel został zbudowany dla stoczniowców mieszkających na południe od rzeki.
Nie korzystam z windy, ale krętymi schodami schodzę w dół, by po kilku minutach znaleźć się po północnej stronie rzeki na tzw. Wyspie Psów (Isle of Dogs). Na prawo od wyjścia znajduje się nieduży ogród (Island Garden), z którego rozpuście się widok na dawny szpital Greenwich. To właśnie z tego miejsca w połowie XVIII wieku Canaletto uwiecznił go na płótnie. Przez chwilę siedzę na jednej z ławek i wpatruję się w przeciwległy brzeg, po czym wracam do Greenwich.
Targ w Greenwich (Greenwich Market)
W niedalekiej odległości od Cutty Salk znajduje się także targ w Greenwich (Greenwich Market). Pierwsze targi organizowano w Greenwich już w XIV wieku, a ten istnieje od 1737 roku. Widać, że miejsce cieszy się dużą popularnością. Szczególnie tłumnie jest przy stoiskach z jedzeniem, ale również przed małymi kramami z rękodziełem, obrazami czy ubraniami można spotkać turystów.
Greenwich Market działa codziennie w godzinach 10:00-17:30.
Narodowe Muzeum Morskie (National Maritime Museum) w Greenwich
Kolejnym budynkiem, do którego się kieruję, jest Narodowe Muzeum Morskie (National Maritime Museum). Podobnie jak ja idzie do niego dużo osób, w tym rodzice z dziećmi w wózkach. Ciut mnie to dziwi, ale okazuje się, że jest to miejsce dla całej rodziny. Muzeum ma świetnie przygotowaną strefę dla dzieci z pokojami zabaw dla małych odkrywców. Właśnie w nich jest najwięcej osób, pozostałe ekspozycje można zwiedzać w spokoju.
W Narodowym Muzeum Morskim poznaje się historię brytyjskiej marynarki, odkryć oraz działań wojennych. Wśród ponad dwóch milionów okazów znajdują się dzieła malarstwa marynistycznego, mapy, manuskrypty, modele dawnych statków i okrętów, instrumenty nawigacyjne oraz naukowe. Zdecydowanie każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Narodowe Muzeum Morskie można zwiedzić za darmo codziennie w godzinach 10:00-17:00.
Dom Królowej (Queen`s House) w Greenwich
Queen’s House w Greenwich to dawna oficjalna królewska rezydencja zamieniona na galerię sztuki. Wzniesiona została w 1638 roku i była pierwszym klasycznym budynkiem w Wielkiej Brytanii. Wstęp do niego jest bezpłatny, a obok 450 obrazów i dzieł sztuki szczególnie warto zwrócić uwagę na trzy unikatowe wersje tego samego obrazu — Armada Portrait. Powstały one pod koniec XVI wieku i przedstawiają portret królowej Elżbiety I z Tudorów otoczoną symbolami cesarskiego majestatu oraz ukazują klęskę hiszpańskiej Armady w 1588 roku.
Warto także zobaczyć tzw. Schody Tulipanowe (The Tulip Stairs). Co w nich takiego wyjątkowego? Są to pierwsze samonośne schody spiralne w Anglii, a ich nazwa pochodzi od wzoru kwiatowego zdobiącego żelazną i pomalowaną na niebiesko balustradę. Ciekawe jest także to, że obecnie uważa się, iż nazwa jest błędna, gdyż wzór przedstawia lilie, a nie tulipany. Nazwa jednak się przyjęła i nikt nie myśli, aby ją zmieniać.
Dom Królowej można zwiedzać za darmo codziennie w godzinach 10:00-17:00.
Królewskie Obserwatorium Astronomiczne w Greenwich (The Royal Greenwich Astronomical Observatory) i południk zerowy
Najbardziej znane w Greenwich jest Królewskie Obserwatorium Astronomiczne znajdujące się w parku na wzgórzu tuż nad muzeum oraz Domem Królowej. Na kompleks składa się Flamsteed House — historyczny dom królewskiego astronoma oraz Centrum Astronomiczne z nowoczesnym planetarium. Zabytkowe budowle powstały na zamówienie króla Karola II, a oddano je do użytku latem 1676 roku.
To właśnie na podstawie obserwacji dokonanych w obserwatorium oparto czas uniwersalny Greenwich i wytyczono południk zerowy przebiegający przez nie. Flamsteed House spełnia obecnie rolę muzeum, w którym można zobaczyć narzędzia astronomiczne i nawigacyjne oraz zabytkowe chronometry. Wstęp do niego jest płatny, tak samo, jak na dziedziniec, na którym znajduje się historyczna linia południka zerowego. Nie trzeba jednak wydawać pieniędzy, aby stanąć okrakiem w miejscu, gdzie wchód spotyka się z zachodem. Wystarczy zejść ciut niżej wzdłuż ogrodzenia i wejść do ogrodu, przez który linia również przebiega. W drodze do niego mija się zegar Shepherd Gate, pierwszy zegar pokazujący uniwersalny czas Greenwich ogółowi społeczeństwa. Jego tarcza też jest ciekawa, gdyż 24-godzinna.
Dużo osób przybywa do obserwatorium przed 13:00. Wtedy to czerwona kula zamontowana na maszcie Flamsteed House unosi się w górę, by równo o 13:00 opaść w dół. Był to pierwszy sygnał, który informował kapitanów zacumowanych na Tamizie statków o wybiciu tejże godziny.
Bilet wstępu do Flamsteed House kosztuje: dorośli 16 £, dzieci 8 £. Można też kupić bilet łączony z Cutty Sark. Tańsze bilety kupisz poprzez stronę https://www.rmg.co.uk/see-do/we-recommend/attractions/flamsteed-house# . Muzeum jest otwarte codziennie w godzinach 10:00-17:00 (ostatnie wejście o 16:30).
Wyświetl ten post na Instagramie.
Centrum astronomiczne i Peter Harrison Planetarium w Greenwich
Kolejne budowle obserwatorium znajdują się tuż za Flamsteed House, a wchodzi się do nich przez zabytkowy budynek Centrum Astronomicznego. Wchodząc tu, można za darmo zwiedzić kilka wystaw. Ciekawym przeżyciem jest także dotknięcie meteorytu, który ma 4,5 miliarda lat i powstał w tym samym czasie, gdy formowały się Słońce oraz Ziemia.
Przez centrum wchodzi się również od planetarium Petera Harrisona, w którym podczas płatnych pokazów można odbyć podróż w kosmosie.
Centrum astronomiczne można zwiedzać codziennie za darmo w godzinach 10:00-17:00. Informacje o pokazach w planetarium oraz cenach można znaleźć na https://www.rmg.co.uk/royal-observatory/exhibitions-events.
Punkt widokowy w Greenwich Park
Obserwatorium Astronomiczne powstało na terenie parku Greenwich, jednego z ośmiu londyńskich parków królewskich. Wpierw stanowił on miejsce polowań, a teraz przyciąga osoby szukające spokoju, przestrzeni i zieleni. Park Greenwich jest również miejscem, z którego rozpościera się jeden z najpiękniejszych londyńskich widoków. Stając na wzgórzu tuż obok Flamsteed House, moim oczom ukazuje się niesamowita panorama na Dom Królowej, Old Royal Naval College, Tamizę, Wyspę Psów, Canary Wharf oraz wiele więcej. Dodatkowo jestem w dniu, gdy przed Domem Królowej rozbiło się miasteczko będące częścią odbywającego się w Greenwich biegu.
Już dla samego tego widoku warto się tu wybrać, a park kryje więcej atrakcji. Mieszka w nim rodzina jeleni, która być może pochodzi nawet ze stada, które sprowadził tu król Henryk VIII. W sezonie dużą popularnością cieszy ogród różany, a jeśli zostanie się po zachodzie słońca, to można zobaczyć promień lasera wyznaczający południk zerowy.
Chapel i The Painted Hall w Old Royal Naval College Greenwich
Wychodząc z parku, kieruję się na dwie bliźniacze kopuły Old Royal Naval College. W tej po lewej od głównego wejścia (Queen Mary Court) znajduje się kaplica św. Piotra i Pawła (Chapel). Pod prawą (King William Court) natomiast ukryta jest The Painted Hall zwana „Brytyjską Kaplicą Sykstyńską”.
Painted Hall, czyli Pomalowana Sala, uchodzi za jedno z najpiękniejszych barokowych wnętrz w Europie. Jej autorem jest brytyjski artysta Sir James Thornhill, który swe dzieło tworzył aż przez 19 lat (1708-1726). Trwało to tak długo, gdyż sala ma powierzchnię 40 000 stóp kwadratowych (około 3716 metrów kwadratowych). Z malowideł umieszczonych na ścianach oraz suficie można poznać historię brytyjskich osiągnięć naukowych i kulturowych, działań marynarki wojennej, a także zmian politycznych. Początkowo sala miała być jadalnią dla weteranów wojennych, ale okazała się zbyt duża i pełniła później m.in. funkcję reprezentacyjną.
Wstęp do Painted Hall wymaga kupna biletu w cenie 12 £, studenci 8,50 £, a dzieci do lat 16 mogą ją zobaczyć za darmo. Taniej można kupić bilety poprzez stronę https://ornc.org/plan-a-visit/. Zwiedzanie jest możliwe codziennie w godzinach 10:00-17:00 (ostatnie wejście o 16:30).
Kaplica św. Piotra i Pawła to dawna kaplica szpitala królewskiego, która po pożarze w 1779 roku została przebudowana przez brytyjskiego architekta i artystę Jamesa „Artheniana” Stuarta. Dodał on m.in. motywy morskie, które miały sprawić, żeby marynarze poczuli się jak w domu. Kaplica wciąż jest miejscem kultu i można ją zwiedzić za darmo w godzinach 10:00-17:00. Wchodzę do niej tuż przed zamknięciem, mam jednak wystarczająco dużo czasu, aby móc podziwiać olbrzymi obraz znajdujący się w ołtarzu. Jego autorem jest amerykański malarz Benjamin West. Przedstawia on biblijną historię św. Pawła i rozbicia jego statku na Malcie.
Zachód słońca nad Tamizą w Greenwich
Słońce powoli chyli się ku zachodowi. Mogę wrócić do Londynu z centrum Greenwich pociągiem, ale tak pięknie oświetla nabrzeże Tamizy, że postanawiam wrócić tą samą trasą, którą przyszedłem. Mijam nabrzeżne XIX-wieczne tawerny Trafalgar Tavern i Cutty Sark Tavern skąd dochodzą odgłosy lanego piwa oraz głośnych rozmów. Nawet przechodząc obok, można poczuć dawny klimat oraz morską atmosferę, jaka w nich panuje.
Ciepłe promienie zachodzącego słońca pozwalają mi dostrzec rzeczy, które umknęły mi kilka godzin temu. Dopiero teraz zauważam kolorowe drzwi domów, nieduży kościółek, czy mur z wmurowanym w niego ceramicznymi płytkami z różnymi wizerunkami chłopca. Co chwilę przystaję, aby zrobić zdjęcia lub podziwiać widoki. Staram się nacieszyć każdą chwilą, jaką spędzam w tym pięknym zakątku Londynu.
Czy warto zwiedzić Greenwich w Londynie?
Zgadzam się z osobami, które uważają, że Greenwich koniecznie trzeba zwiedzić, będąc w Londynie. Z miejsc, które miałem okazję zobaczyć w stolicy Wielkiej Brytanii, to właśnie ono spodobało mi się najbardziej. Greenwich jest pięknie położone a, pomimo że znajduje się tylko ok. 30 minut od centrum, panuje tu zdecydowanie inny klimat. Czas płynie wolno, a krajobrazy przypominają bardziej wieś niż jedną z najpopularniejszych metropolii świata. Greenwich oferuje także szereg ciekawych atrakcji, z których większość można zwiedzić za darmo. Zdecydowanie nie możesz pominąć tego miejsca, będąc w Londynie! Przeczytaj także o innych atrakcjach Londynu na Londyn na weekend – 15 atrakcji, które warto zwiedzić i zobaczyć.
Greenwich w Londynie — informacje praktyczne
Mapa atrakcji i miejsc, które warto zwiedzić oraz zobaczyć w Greenwich
Jak dojechać do Greenwich w Londynie?
Greenwich jest dobrze skomunikowane z centrum Londynu. Można do niego dojechać metrem i wysiąść na stacji North Greenwich, a następnie iść na piechotę lub pojechać autobusem do centrum Greenwich. Można także dojechać zintegrowanym systemem lekkiej kolei DLR do stacji Cutty Sark, co stanowi najszybsze połączenie. Polecam korzystanie z karty Oyster, dzięki której można zaoszczędzić na transporcie w Londynie.
Do Greenwich dopływa także tramwaj wodny MBNA Thames Clippers, ale jest to najdroższe rozwiązanie. W tym przypadku również można skorzystać z karty Oyster, ale tylko po to, by ustać rabat. Tramwaje wodne nie wliczają się w dzienny limit. Więcej o karcie przeczytasz w tekście o Londynie.
Noclegi w Greenwich
Greenwich może stanowić ciekawą alternatywę dla noclegów w centrum Londynu. Jeśli wolisz nocować w spokojnej okolicy z dala od zgiełku miasta, to już dziś zarezerwuj hotel w Greenwich.
Jeśli podobał Ci się mój tekst o Greenwich, to dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych tekstów na https://podrozebezosci.pl.