Juromania to święto Jury Krakowsko-Częstochowskiej i cykliczna impreza, w której koniecznie musisz wziąć udział. Pierwsza edycja miała miejsce we wrześniu 2018 roku i od tej pory każda kolejna wnosi coś nowego i cieszy się coraz większą popularnością. Na Juromanię składa się szereg wydarzeń, występów, prezentacji oraz pokazów przeznaczonych dla dorosłych oraz dzieci. Dzięki bogatemu i urozmaiconemu programowi przez 3 dni poznasz Jurę od innej strony i odkryjesz, że to nie tylko skałki, czy Szlak Orlich Gniazd. Obok tak znanych miejsc, jak Ogrodzieniec, Żarki, czy Olsztyn, w Juromanii bierze udział szereg mniej znanych miejscowości oraz atrakcji z województw małopolskiego oraz śląskiego. O ich różnorodności i powodach, dla których warto wziąć udział w Juromanii, niech świadczą poniższe przykłady.
Spis treści
Juromania. Co to jest? Wydarzenia i atrakcje
Rajd Świetlika na Pustyni Błędowskiej
Juromanii towarzyszy sporo dodatkowych imprez jak chociażby Rajd Świetnika na Pustyni Błędowskiej. Organizowany jest z udziałem gminy Klucze, a rozpoczyna wieczorem tuż obok punktu widokowego „Róża Wiatrów”. Zaopatrzeni w czołówki oraz odblaski ruszamy za przewodnikiem przybliżającym historię pustyni, oraz opowiadającym o jej wyjątkowości. Wraz z zapadnięciem zmroku dzięki czołówkom wyglądamy jak tytułowe świetliki unoszące się nad piaskiem pustyni. Za udział w rajdzie oraz zdobycie pieczątek w okolicznościowym certyfikacie każdy uczestnik otrzymuje wyjątkową nagrodę.
Jaskinia Nietoperzowa w Jerzmanowicach
Największą jaskinią Jury Krakowsko–Częstochowskiej jest jaskinia Nietoperzowa. Długość jej korytarzy wynosi 1047,7 m, a nazwa pochodzi od żyjących tu nietoperzy. Wybierając się do niej, pamiętaj, by ciepło się ubrać, gdyż w środku jest tylko ok. 7 st. C. Nie martw się natomiast tym, że żyje tu największy jadowity pająk w Polsce. Boi się on ciebie bardziej, niż ty jego i trudno go zobaczyć. Ujrzysz za to piękne ambony, wodospad naciekowy z kropielnicą, olbrzymie kotły wirowe i kości zwierząt sprzed 20 tys. lat. Większość z nich podświetla bajkowe, różnokolorowe oświetlenie, a szczegóły objaśnia towarzyszący przewodnik. Aktualne informacje o jaskini znajdziesz na https://jaskinianietoperzowa.wordpress.com/.
Dolina Będkowska
Jaskinia Nietoperzowa to jedna z licznych atrakcji doliny Będkowskiej. Jej długość wynosi 7-8 km i zalicza się do najdłuższych dolin Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Miejsce jest bardzo malownicze pełne strzelistych ścian wąwozów, jaskiń, strumyków oraz skałek przyprawiających wspinaczy o szybsze bicie serca. Co jeszcze jest w niej naj? Chociażby wodospad Szum, czyli największy na Jurze naturalny wodospad. Jest też Sokolica, czyli najwyższa skałka Jury o wysokości blisko 60 m. W czasie Juromanii 2022 roku na innej skałce zwanej obrazowo Dupa Słonia mogłeś spróbować swoich sił podczas wspinania. Wszystko pod czujnym okiem ratowników Jurajskiej Grupy GOPR.
Ojców i Pstrąg Ojcowski
Ojców to jedna z najpopularniejszych miejscowości Jury Krakowsko-Częstochowskiej leżąca w centrum Ojcowskiego Parku Narodowego. Podczas Juromanii dużo się tu dzieje, a szczególnie w okolicy stawów hodowlanych Pstrąga Ojcowskiego. Hodowla pstrągów w Ojcowie sięga roku 1935 i wiele osób uważa, że nie ma smaczniejszego pstrąga, niż Pstrąg Ojcowski. Do wyboru masz dwie wersje. Tradycyjnie wędzony na drewnie bukowym lub grillowany w folii z ziołami i cebulką. Uzupełnieniem rozpływającej się ustach ryby niech będzie lokalne orzeźwiające wino, swojski chleb, ogórek kiszony lub kapusta kiszona. Palce lizać!
W czasie Juromanii przy stawach odbywa się sporo wydarzeń jak chociażby degustacja Pstrąga Ojcowskiego oraz innych potraw i ciast. Nie tylko dla dzieci organizowane są animacje oraz warsztaty. Można także popływać łódką po stawie, a to wszystko w otoczeniu pięknych krajobrazów.
Pustelnia Błogosławionej Salomei w Grodzisku
Mniej znaną atrakcją Ojcowskiego Parku Narodowego jest Pustelnia Błogosławionej Salomei w Grodzisku. Historia tego miejsca sięga XIII wieku, kiedy to książę Bolesław Wstydliwy przekazał Grodzisko wraz z okolicznymi włościami swej siostrze Salomei. W roku 1245 wstąpiła ona do klasztoru Klarysek, który przeniósł się tutaj wraz z zakonem z Zawichostu w roku 1260. Wg tradycji bł. Salomea mieszkała tu w pustelni przez osiem ostatnich lat swojego życia. Zmarła 10 listopada 1268 roku.
Po przeniesieniu klasztoru do Krakowa miejsce zaczęło podupadać, do czasu, gdy w XVII wieku nastąpiła kanonizacja Salomei. Wzniesiono wtedy tutaj kompleks, w skład którego wchodzą: kościół p.w. Wniebowzięcia NMP i bł. Salomei, pustelnia, dom prebendarza, oraz domki modlitwy. Zazwyczaj pustelnia jest zamknięta, a wnętrze kościoła można oglądać zza krat, natomiast podczas Juromanii wszystko jest otwarte.
Zamek Pieskowa Skała
Juromanii w zamku Pieskowa Skała nie możesz przegapić, gdyż dużo się w nim dzieje. Przykładowo w 2022 roku w programie znalazło się wiele interesujących warsztatów, w tym klejenia ceramiki, czy produkcji mydła. Chętni przebierali się w stroje z epoki i słuchali, jak zachowywano się przy pańskim stole wieki temu oraz co jadano. Dziedziniec należał do Teatru Tańca Terpsychora, który nie tylko pokazał, jak wyglądały dawne tańce, ale także zachęcał do dołączenia do poloneza.
Winnica Novi i pałac w Cianowicach
Jedną z najnowszych winnic na Jurze jest Winnica Novi w Cianowicach, położonych 15 km od Krakowa. Jej właścicielem jest Marcin Adamowicz, który wpierw odremontował XIX-wieczny neogotycki pałac w Cianowicach, natomiast w roku 2018 założył winnicę. Na nowoczesnej linii wytwarza się 6 gatunków wina, które kupisz na miejscu. Organizowane są również degustacje, ale to trzeba indywidualnie umówić. Oprócz zwiedzenia winnicy, na jej terenie możesz wynająć miejsca noclegowe lub zorganizować imprezę. Szczegóły znajdziesz na facebookowym profilu Winnica Novi — Pałac Cianowice.
Dyniowe Pole w Przybynowie
Okresową atrakcją jest Dyniowe Pole w Przybynowie koło Żarek. Swoje podwoje otwiera wraz z nadejściem jesieni, a zamyka przed Halloween. Na dwóch polach zobaczysz wiele aranżacji dyniowych idealnych do wyjątkowych sesji fotograficznych. Czeka tu na ciebie ponad 50 odmian dyń jadalnych oraz ozdobnych o fantazyjnych kształtach. Jest też szklarnia oraz pole lawendy. Szczegóły znajdziesz na facebookowym profilu Dyniowe pole Przybynów.
Wehikuł Czasu na Jurajskim Szlaku w Żarkach
Miejsce prowadzone przez pasjonatów, w którym przeniesiesz się do średniowiecza, tym właśnie jest Wehikuł Czasu na Jurajskim Szlaku w Żarkach. Z zewnątrz wygląda niepozornie, natomiast w środku przypomina magiczną krainę. Całość przywodzi na myśl spektakl ze stylizowanymi salami i przewodnikiem ubranym jak w średniowieczu. Widać, że sprawia mu to radość, co przekłada się na uczestników odwiedzających muzeum oraz biorących udział w warsztatach. W przystępny sposób i z humorem przenosi on na odwiedzających swoją wiedzę o tym, jak żyło i walczyło się w średniowieczu. Dużą popularnością cieszą się warsztaty, chociażby z robienia bransoletek survivalowych. Wehikuł Czasu w Żarkach to miejsce dla odkrywców w każdym wieku, gdzie wszystkiego dotkniesz, a nawet przymierzysz zbroję. Więcej informacji znajdziesz na https://www.wehikul-czasu.eu.
Stary Młyn Muzeum Dawnych Rzemiosł w Żarkach
Nowoczesne i multimedialne muzeum w zabytkowym młynie poświęcone 5 rzemiosłom obecnym w Żarkach od wieków. Tak w skrócie można opisać Stary Młyn Muzeum Dawnych Rzemiosł w Żarkach. Muzeum zwiedza się z przewodnikiem, który nie tylko uruchamia projekcje, ale też ciekawie opowiada i przybliży ci takie zawody jak młynarz, piekarz, szewc, bednarz oraz kołodziej. Dzieci w muzeum są zachwycone, gdy próbują swoich sił w zawodzie młynarza, grają w multimedialne gry edukacyjne oraz biorą udział w warsztatach.
Na ekspozycję wchodzi się o konkretnych godzinach w małych grupach i nie tylko w sezonie bilety bardzo szybko się rozchodzą. Z tego też powodu sugeruję, by wcześniej je zarezerwować. Szczegóły znajdziesz na stronie https://muzeumzarki.pl. Podczas Juromanii w muzeum można spróbować lokalny specjał — chleb tatarczuk. Wytwarzany jest on z mąki gryczanej przez Panią Jadwigę Plesińską.
Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej
W Żarkach nie tylko podczas Juromanii jest co robić. Kolejnym miejscem, którego nie możesz przegapić, jest Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej patronki rodzin. Historia sanktuarium sięga XIV wieku i związana jest z czyniącą cuda figurką Maryi z Dzieciątkiem na ręku. Znajdziesz ją w centralnym miejscu barokowego ołtarza głównego XVIII kościoła. Również od XVIII wieku sanktuarium opiekują się paulini. Na zespół klasztorny oprócz kościoła i klasztoru składają się: ołtarz polowy, dzwonnica, dom pielgrzyma oraz kaplica nad cudownym źródełkiem. Wszystko to w pięknym parku niedaleko źródła Leśniówki. Idealne miejsce na spacer, relaks i modlitwę.
Jako ciekawostkę dodam, że paulini prowadzą własne gospodarstwo rolne. Hodują w nim świnie, kury, a nawet uprawiają warzywa, które możesz kupić. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się, nie tylko wśród dzieci, żywa kosiarka. Zamiast znanej nam hałaśliwej maszyny w ruchomym ogrodzeniu zobaczysz alpaki, baranki i kozy. Czyż to nie fajny pomysł?
Cmentarz żydowski w Żarkach
W 1921 roku ponad połowę mieszkańców Żarek stanowili Żydzi. Świadectwem ich obecności w tym mieście jest synagoga pełniącą obecnie funkcję Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury oraz jeden z największych cmentarzy żydowskich na Jurze. Powstał on w 1821 roku i w dobrym stanie zachowało się na nim ponad 700 macew, w tym wiele wyjątkowych np. trzy żeliwne. Miejsce jest łatwo dostępne i warte odwiedzenia nie tylko przez osoby zainteresowane historią.
Czy warto wziąć udział w Juromanii?
Chociaż pierwsza Juromania miała miejsce w 2018 roku, to dopiero w 2022 roku wziąłem w niej udział i od razu pomyślałem sobie, dlaczego tak długo czekałeś? Juromania to wyjątkowa impreza pozwalająca lepiej poznać jeden z najciekawszych regionów Polski. Co najważniejsze daje ona okazję zobaczyć miejsca, które na co dzień są zamknięte, a te, które się zna, odkryć od innej strony. Czyż nie są to dobre powody, by wciąż w niej udział? Mam nadzieję, że w roku 2023 ponownie będę miał okazję na niej się pojawić. Szczegóły i program znajdziesz na https://www.juromania.pl/.
Juromania – wydarzenia i atrakcje. Informacje praktyczne
Juromania – mapa atrakcji i wydarzeń
Gdzie zjeść na Jurze, nie tylko podczas Juromanii?
Podczas mojego pobytu na Juromanii miałem okazję spróbować wyśmienitego Pstrąga Ojcowskiego oraz odwiedziłem dwie restauracje. Karczma Bida w Bolesławiu k. Olkusza ma duże menu i olbrzymie porcje. Sugeruję zamówić wpierw jedno danie, a jeżeli wciąż będziesz głodny, to domówić drugie. Miejsce jest klimatyczne, obsługa miła i nie ma szans, byś wyszedł głodny.
Pracownia Kulinarna Basenowa w Żarkach to jedna z restauracji znajdująca się na szlaku kulinarnym Śląskie Smaki. Z menu wybrałem gęsie pipki (gęsie żołądki), krem grzybowy z grzankami, pyzy z kaczką i kaszą gryczaną oraz musem jabłkowym, oraz typowy śląski deser — szpajzę. Szukającym nowych doznań kulinarnych te dania się spodobają, natomiast tradycjonaliści mogą kręcić nosem. Z uwagi na to, że lubię nowości, dania mi smakowały.
Noclegi na Jurze
Jura Hotel Osiek to nowy obiekt na mapie miejsc noclegowych na Jurze. Oferuje pokoje 1, 2 i 3-osobowe, w sumie 42 miejsca. Jego zaletą jest świetna lokalizacja blisko Ojcowskiego Parku Narodowego oraz Ogrodzieńca. Pokoje są dobrze wyposażone, posiadają czajnik, natomiast obsługa jest miła. Podczas rezerwacji możesz wybrać pokój ze śniadaniem w formie bufetu lub bez niego. Zrobisz to TUTAJ.
Jeśli podobał ci się mój artykuł o Juromanii, to dołącz do podróży na Instagramie, Facebooku, TikToku i YouTube aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych artykułów na https://podrozebezosci.pl, w tym o atrakcjach Krainy Górnej Odry.
Używasz Pinteresta? Mam dla Ciebie zdjęcie do pina z Juromanii.
Artykuł powstał przy współpracy z Małopolską Organizacją Turystyczną oraz Śląską Organizacją Turystyczną. Dziękuję za zaproszenie.