Stavanger to miasto w południowo-zachodniej Norwegii znane wszystkim wybierającym się na wycieczkę na Preikestolen i Kjeragbolten. Tanie loty sprawiają, że te miejsca, jak i Norwegia oraz fiordy stają się coraz bardziej popularne. Dużo osób zastanawia się jednak, jakie inne atrakcje warto zobaczyć w Stavanger, jego okolicy i regionie Ryfylke? W Stavanger spędziłem kilka dni. Miałem czas na zobaczenie miasta, zwiedzenie muzeów, wypłynięcie w rejs po Lyseflordzie, podziwianie wodospadów, spacer plażą oraz wędrówkę szlakami. Był to niezapomniany czas, pełen zapierających dech w piersi widoków. Stavanger stanowiło bazę, skąd wyruszałem na jednodniowe wycieczki. Których atrakcji w regionie Stavanger nie można ominąć i trzeba zobaczyć? Zapraszam do krótkiego przewodnika.
Spis treści
1. Gamle Stavanger (Old Stavanger)
Zastanawiasz się, od czego rozpocząć zwiedzanie Stavanger? Polecam zacząć od znajdującej się tuż obok portu Gamle Stavanger (Old Stavanger). To najstarsza dzielnica miasta z zabytkowymi drewnianymi budowlami z przełomu XVIII-XIX wieku. Podobno to także największa osada z drewnianych domów w Europie Północnej. Białe małe domki ozdobione dużą ilością kwiatów, wąskie brukowane uliczki, nieduże ogródki oraz dawne latarnie tworzą unikalny klimat i pozwalają przenieść się w przeszłość.
Po wojnie planowano wyburzyć znajdujące się tutaj domy i zbudować nowoczesne. Przeciwstawił się temu jednak główny architekt miasta i uratował je od zniszczenia. Aktualnie Gamle Stavanger to ponad 200 białych domków. Tworzą one sielankowy krajobraz idealny na piękne zdjęcia i przyjemny spacer. Wybór koloru wynikał z tego, że biała farba była najdroższa i świadczyła o zamożności mieszkańców.
2. Norweskie Muzeum Konserw (Norwegian Canning Museum)
Gamle Stavanger zamieszkiwali pracownicy fabryk konserw rybnych, których produkcja była jedną z głównych gałęzi przemysłu w Stavanger. W przeszłości w mieście funkcjonowało kilkadziesiąt zakładów produkujących konserwy oraz zajmujących się przetwarzaniem ryb. Ich historię można zobaczyć w Norweskim Muzeum Konserw (Norsk Hermetikkmuseum). Pewnie zastanawiasz się, co ciekawego może być w muzeum konserw? Sam nad tym się zastanawiałem, dopóki nie wszedłem do środka.
Norweskie Muzeum Konserw to typowa fabryka z lat 20., w której produkcja trwała od 1916 roku do połowy lat 50. Wizyta w tym autentycznym muzeum to historyczna podróż w przeszłość. Daje wyobrażenie o tym, jak wyglądała praca ludzi oraz ich codzienne życie. Muzeum nie jest duże i aby w pełni docenić jego wyjątkowość, należy je zwiedzić z przewodnikiem (w cenie biletu). Pokaże Ci on podróż ryby krok po kroku od złowienia do konserwy. Będziesz mógł wszystkiego dotknąć i przez chwilę poczuć się jak pracownik fabryki, próbując zapakować plastikowe sardynki do puszki. Usłyszysz także, że w Stavanger nie ma już fabryk konserw, a ich produkcja została przeniesiona do Polski.
Muzeum spodoba się tak dorosłym, jak i dzieciom. Miłym akcentem są ulotki w języku polskim. Miałem także okazję spróbować świeżo wędzonych sardynek, z których słynie Stavanger.
Godziny otwarcia oraz ceny biletów znajdziesz na http://norskhermetikkmuseum.no. Muzeum należy do Stavanger Museum, które oferuje do zwiedzania również inne obiekty. Szczegóły znajdziesz na http://stavangermuseum.no/en/informasjon.
3. Katedra w Stavanger (Stavanger Cathedral)
Stavanger otrzymało prawa miejskie w 1125 roku, ale pierwsze ślady osadnictwa w regionie pochodzą z okresu po ostatniej epoce lodowcowej tj. ok. 10 000 lat temu. Otrzymanie praw miejskich związane było z budową katedry (1100-1150), będącą najstarszą katedrą w Norwegii. Zabytkowy budynek otoczony jest pięknym ogrodem oraz małym stawem i znajduje się tuż obok portu w centrum miasta.
Katedra jest mała, ale warta uwagi. Wstęp do niej jest płatny, warto jednak wydać 50 NOK, aby zobaczyć jej wnętrze. Największe wrażenie zrobiła na mnie bogato zdobiona ambona. Bardzo podobały mi się także luterańskie witraże i chrzcielnica z liśćmi winorośli. Całość przykrywa imponujący drewniany dach podobny do kadłuba statku.
Katedra jest otwarta od poniedziałku do soboty w godzinach 11:00-16:00 oraz w niedzielę po 11:00. Więcej na https://domkirkenogpetri.no.
4. Kolorowa ulica – Øvre Holmegate zwana też Fargegaten
Stavanger ma sporo klimatycznych miejsc, a jednym z ciekawszych jest ulica Øvre Holmegate zwana też Fargegaten. W przeciwieństwie do Gamle Stavanger ta ulica tętni życiem i pełna jest barwnych budynków. Znajdziesz tu mnóstwo kwiatów, ale także małe sklepiki i przyjemne knajpki.
Pomysłodawcą Fargegaten był fryzjer Tom Kjørsvik. Chcąc przyciągnąć więcej klientów do swojego salonu umiejscowionego na bezbarwnej ulicy Ovre Holmegate, wpadł na pomysł pomalowania budynków w jasne, żywe kolory. Pomysł okazał się strzałem w 10. Dziś to jedno z najpopularniejszych miejsc na starym mieście, nie tylko wśród turystów, ale i mieszkańców.
5. Street art w Stavanger
Norweska Stolica Sztuki Ulicznej to jedna z nazw, jakimi określane jest Stavanger. Zawdzięcza to Nuart Festival, który od 2009 roku organizuje coroczny festiwal dla artystów krajowych i międzynarodowych działających poza tradycyjnym ośrodkiem sztuki. Spacerując ulicami miasta, co chwilę staniesz twarzą w twarz z ciekawymi muralami i instalacjami najbardziej znanych światowych twórców. Część z nich ukryta jest jednak w zaułkach, dlatego jeśli lubisz taką sztukę, zejdź z głównej ulicy i ich poszukaj.
6. Norweskie Muzeum Naftowe (Norwegian Petroleum Museum)
W 1969 roku na Morzu Północnym odkryto ropę naftową, a Stavanger stało się lądowym centrum przemysłu naftowego w norweskim sektorze Morza Północnego. Od tego też czasu Stavanger zwane jest Norweską Stolicą Ropy Naftowej. To właśnie w nim swoje siedziby mają największe firmy działające w tym przemyśle.
Ropa naftowa spowodowała gwałtowny rozwój miasta, ale także przyczyniła się do wyjątkowego dobrobytu Norwegii. Historię norweskiego morskiego przemysłu naftowego można poznać w Norweskim Muzeum Naftowym (Norsk Oljemuseum). Z zewnątrz wygląda ono jak mała platforma wiertnicza, natomiast wnętrze skrywa nowoczesne, interaktywne muzeum. Znajdziesz w nim dużo informacji o wydobyciu ropy naftowej, a przede wszystkim o jej wpływie na rozwój tego kraju. Ciekawe eksponaty, linie czasowe, modele i praktyczne wyświetlacze. Warto to wszystko zobaczyć nie tylko w czasie deszczowej pogody.
Aktualne ceny biletów oraz godziny otwarcia znajdziesz na https://www.norskolje.museum.no/en/
7. Breidablikk
W odległości krótkiego spaceru od centrum Stavanger znajduje się Breidablikk – pięknie zachowana willa z 1882 roku. Wizytę w niej polecam, szczególnie jeśli lubisz domy z duszą i chcesz zobaczyć, jak żyli bogaci mieszkańcy miasta 100 lat temu.
Dom został zbudowany przez armatora, kupca i polityka Larsa Berentsena, będącego jednym z najbogatszych obywateli miasta. Był to pierwszy dom w Stavanger z instalacją wodną i jeden z zaledwie dwóch domów ze schronem bombowym zbudowanym podczas II wojny światowej. Po śmierci córki Berentsena w 1965 roku dom przeszedł na własność gminy, która otworzyła w nim muzeum.
Po wejściu do środka zostałem przywitany przez młodą kobietę ubraną w staromodny strój służącej. Czekałem tylko aż powie, że Państwa nie ma w domu. Padło jednak pytanie, czy chciałbym, aby mnie oprowadziła, czy może sam chcę go zwiedzić? Wybrałem zwiedzanie z przewodnikiem i kolejny raz w Stavanger cofnąłem się w przeszłość. Dom stanowi kapsułę czasu, w której przedmioty i wydarzenia dzięki jej opowieści nabrały innego znaczenia. Oryginalne meble, piękne żyrandole, bibeloty, kominki, wszystko niezmienione od śmierci ostatniej właścicielki. Dom wiele mówi o dawnych czasach i jest niesamowicie piękny. Podczas mojej wizyty roznosił się po nim zapach świeżo pieczonych ciastek. Gdy dotarliśmy do kuchni, okazało się, że piekł je mieszkający w tym domu pracownik muzeum. Do dziś żałuję, że nie zaproponował mi, abym ich spróbował.
Breidablikk można zwiedzać tylko od czerwca do sierpnia oraz w jeden dzień w grudniu. Szczegóły na http://breidablikkmuseum.no/
8. Sverd i fjell (Swords in Rock)
Sverd i fjell (Swords in Rock) to pamiątkowy pomnik znajdujący się w Hafrsfjord, będący jednym z symboli miasta oraz Norwegii. Monument ma postać trzech mieczy z brązu mających niespełna 10 metrów wysokości i osadzonych w skale niewielkiego wzgórza obok fiordu. Wybór miejsca nie jest przypadkowy, gdyż to właśnie tu miało miejsce niezwykle ważne wydarzenie w historii Norwegii. Około roku 872 Harald I Pięknowłosy (Harald I Hårfagre) w bitwie pod Harfsfjord pokonał swoich przeciwników, po czym zjednoczył kraj i został pierwszym królem Norwegii.
Największy miecz, o wysokości 9,2 metra, symbolizuje zwycięskiego króla, natomiast dwa mniejsze władców, którzy ponieśli klęskę. Pomnik symbolizuje również pokój, ponieważ miecze są osadzone w litej skale, więc nigdy nie będzie można ich usunąć. Twórcą monumentu był rzeźbiarz Fritz Røed, natomiast odsłonił go w 1983 roku król Norwegii Olav V. Tuż obok pomnika znajdziesz parking oraz ławeczki, więc może to być dobre miejsce na odpoczynek przed dalszym zwiedzaniem.
9. Wycieczka na Preikestolen
Preikestolen (Pulpit Rock) to jedna z najpopularniejszych atrakcji Norwegii i dla dużej ilości osób główny powód przyjazdu do Stavanger. Ambona, jak o niej również mówią – to półka skalna znajdująca się ponad 600 metrów nad wodami Lysefjordu. Dojście do niej nie wymaga specjalnego przygotowania i nie jest zbytnio męczące. Trasa za to jest bardzo urokliwa, a kończy się widokiem, który zapada w pamięć do końca życia.
O tym, jak wygląda wycieczka do Preikestolen i w jaki sposób ją zorganizować, przeczytasz na: Trekking na Preikestolen (Pulpit Rock) – informacje praktyczne.
10. Wycieczka na Kjeragbolten
Jeśli wydaje Ci się, że wejście na półkę skalną, na której skraju nie ma barierek, jest trudne, to co powiesz na wejście na nieduży kamień zaklinowany na wysokości 1000 metrów? U większości osób sama myśl skutkuje przyspieszonym biciem serca. Słynny kamień nazywa się Kjeragbolten i jest położony po drugiej stronie Lysefjordu. Trasa wiodąca do niego jest trudniejsza, ale jeszcze piękniejsza niż do Preikestolen. Być może będziesz musiał walczyć ze sobą, aby wejść na ten kamień, ale zrobiwszy to, uznasz, że nie ma rzeczy niemożliwych.
Jak wygląda wycieczka do Kjeragbolten i jak ją zorganizować? Tego się dowiesz na: Kjerag i Kjeragbolten – szlak na słynny kamień w Norwegii.
11. Rejs po fiordzie – Lysefjord
Lysefjord to podobno jeden z najpiękniejszych fiordów w Norwegii. Będziesz widział go z góry, wchodząc na Preikestolen i Kjeragbolten, ale koniecznie musisz go zobaczyć z innej perspektywy. Rejs po fiordzie jest niezbędny, aby z bliska przyjrzeć się niezwykłym formacjom skalnym i zachwycić pięknem lokalnej przyrody.
Już po wypłynięciu z portu, uwagę przyciągają mijane nieduże wysepki oraz wybrzeże z ukrytymi małymi kolorowymi domkami. Wydaje się, że tutaj każdy ma łódź, a szopy na nie są równie popularne, jak u nas garaże. Trudno przestać robić zdjęcia i chodzić od jednej burty do drugiej. Należy jednak pamiętać, aby mieć ze sobą ciepłe ubrania, gdyż szybki pęd wiatru już po kilku minutach spowoduje konieczność ich założenia.
Przepływając pod wysoko zawieszonym mostem, krajobraz się zmienia. Skalne ściany zaczynają się robić coraz bardziej pionowe i zdają się być coraz bliżej. Podczas rejsu prom kilka razy się zatrzymuje. Oczywiście punktem kulminacyjnym jest zobaczenie Preikestolen z dołu. Innymi atrakcjami rejsu jest zatrzymanie się przy jaskini, wodospadzie Hengjanefossen oraz łące z kozami, które członek załogi karmi marchewkami.
Masywne ściany skalne robią imponujące wrażenie, tym bardziej, gdy uświadomimy sobie, że znikają one pod wodą, która w najgłębszym miejscu ma ponad 400 metrów głębokości. Trzy godziny rejsu szybko mijają. Wracając, ma się ochotę na więcej niezapomnianych norweskich krajobrazów.
Rejs po Lysefjordzie jest bardzo popularny i ma go w swojej ofercie kilka firm. Przez cały rok można skorzystać z oferty https://rodne.no/en/fjordcruise/lysefjord-preikestolen/, a w sezonie letnim również z https://gofjords.com/norway-tours/fjord-cruise-lysefjord-and-the-pulpit-rock
12. Wycieczka do Sandness i Dalsnuten
Sandness to siódme co do wielkości miasto Norwegii, znajdujące się kilkanaście kilometrów na południe od Stavanger. Oba miasta są dobrze skomunikowane i bez problemu można do niego dojechać. Jego największą atrakcją jest wzgórze Dalsnuten, na którego szczyt prowadzi niezbyt wymagająca trasa, za to bardzo piękna i możliwa do przejścia nawet z małymi dziećmi.
Wzgórze Dalsnuten ma wysokość 324 metrów, a jest popularne dzięki przepięknemu widokowi, jaki rozpościera się z jego szczytu. Z jednej strony widać Stavanger, Sandnes, Sola i Gandsfjord, a z drugiej małe jeziorko i górskie krajobrazy. W pobliżu znajduje się więcej szlaków z punktami widokowymi, więc można tu spędzić cały dzień.
Więcej informacji na temat szlaku znajdziesz na https://www.fjordnorway.com/things-to-do/hiking/dalsnuten-p799613.
13. Szlak Nes – wodospad Hiafossen – Viglesdalen
Wypożyczając samochód lub przyjeżdżając do Norwegii własnym środkiem transportu, ma się okazję wyruszyć na szlaki, które bez niego by się nie zobaczyło. Jeden z takich szlaków biegnie pomiędzy Nes w Årdal a schroniskiem górskim Viglesdalen.
Szlak ma wiele atrakcji i jest łatwy, więc mogę go polecić całym rodzinom. Początek prowadzi przez zagrodę dla owiec i delikatnie wnosi się wzdłuż rzeki Storånå. Z każdym krokiem wchodzi się głębiej w dolinę Viglesdalen, a im dalej, tym widoki są piękniejsze. Tym co przyciąga turystów, są malownicze wodospady z wodospadem Hiafossen na czele. Kontynuując wędrówkę, dochodzi się do starej kamiennej drogi zbudowanej przez szwedzkich imigrantów w latach 1907-1912. Elementem tej drogi jest ciekawy kamienny mostek ułatwiający przejście pomiędzy jeziorami Hiavatnet i Viglesdalsvatnet. Szlak kończy się przy schronisku górskim Viglesdalen.
Więcej na temat szlaku przeczytasz na https://www.fjordnorway.com/things-to-do/hiking/viglesdalen-p1802223.
14. Wycieczka do Skomakarnibbå
Dużo osób przyjeżdża do Norwegii, aby odpocząć i cieszyć się przyrodą z dala od ludzi. Dla nich polecam szlak na Skomakarnibbå, który jest mało znany nawet wśród Norwegów.
Wycieczka rozpoczyna się od prywatnego parkingu z opłatą 100 NOK. Przez pierwszą godzinę to łatwy szlak z dużą ilością owiec zakończony podmokłym terenem bagiennym. Później rozpoczyna się wspinaczka na górę Øksnafjellet. To najtrudniejszy odcinek na szlaku, niepolecany dla dzieci, który dodatkowo może być bardzo śliski.
Szczyt to rodzaj płaskowyżu ze stromymi klifami, niektórymi schodzącymi wprost do fiordu. Rozpościerają się z niego zapierające dech w piersi widoki na fiordy, wyspy i gospodarstwa rolne. Kontynuując wędrówkę wzdłuż fiordu, w końcu dochodzi się do skalnej półki Skomakarnibbå. Znajduje się ona 700 m nad Jøsenfjorden i miałem ją tylko dla siebie.
Więcej o szlaku przeczytasz na https://www.fjordnorway.com/things-to-do/hiking/skomakarnibba-p1802243.
15. Plaża Sola (Sola Strand)
Może się zdziwisz, ale Norwegia to nie tylko skaliste i kamieniste wybrzeża, ale także piękne piaszczyste plaże. Kilka takich znajdziesz w okolicy Stavanger. Nie tylko dla romantyków lubiących spacer plażą w świetle zachodzącego słońca polecam 3-kilometrową plażę Sola (Sola Strand). Drobny biały piasek, wydmy porośnięte trawą i spokój, pomimo znajdującego się w pobliżu lotniska – tu znajdziesz to wszystko.
Woda nawet w lecie rzadko przekracza 16 stopni Celsjusza, ale jak na Morze Północne to i tak wyjątkowe kąpielisko. Bardzo często tu wieje, dlatego oprócz spacerów i opalania, to idealne miejsce na surfing, windsurfing czy kitesurfing. Dodatkową atrakcją są dobrze zachowane bunkry z II wojny światowej.
Mam nadzieję, że przybliżyłem Ci kilka atrakcji Stavanger oraz regionu Ryfylke. Jak widzisz, mają one do zaoferowania dużo więcej niż tylko Preikestolen oraz Kieragbolten i każdy może znaleźć tutaj coś dla siebie. W tekście wypisałem tylko 15 atrakcji, a ciekawych miejsc, szlaków, muzeów czy plaż jest dużo więcej. Jednym z takich miejsc jest bezdrożna wioska Flørli, popularna ze względu na 4444 stopnie w górę góry. Są to najdłuższe drewniane schody na świecie. Jakie inne atrakcje należy dopisać? Czekam na komentarze.
Atrakcje w Stavanger i regionie Ryfylke – informacje praktyczne
Mapa atrakcji i ciekawych miejsc w Stavanger i regionie Ryfylke
Tanie bilety lotnicze do Stavanger
Planując podróż do Stavanger, może się okazać, że bilety lotnicze będą najniższym wydatkiem. Z kilku miast w Polsce latają na pobliskie lotnisko tanie linie lotnicze, a ceny biletów lotniczych rozpoczynają się od 78 zł w dwie strony.
Jak dojechać z lotniska w Stavanger do centrum miasta?
Są dwa sposoby, aby transportem publicznym dojechać z lotniska do centrum Stavanger.
– Droższy – Flybussen. Kupując bilet u kierowcy, zapłacisz 200 NOK w jedną stronę, natomiast przez Internet 120 NOK w jedną, a 180 NOK w dwie. Czas przejazdu to ok. 30 minut. Szczegółowy rozkład jazdy można znajdziesz na stronie Flybussen https://www.flybussen.no/?dir=to.
– Tańszy – autobusy miejskie firmy Kolumbus. Wpierw należy wsiąść w autobus linii nr 42 jadącego do Sande terrasse (Sola), a następnie przesiąść się do autobusu nr 7 jadącego do Stavanger. Przejście pomiędzy przystankami trwa 1 minutę, a drugi autobus powinien przyjechać w ciągu ok. 6 minut. Cały przejazd kosztuje 37 NOK, gdyż od skasowania biletu można nim jeździć z przesiadkami przez 60 minut. Przejazd trwa ok. 43 minut. Należy pamiętać, że kupując bilet u kierowcy, zostaniemy obciążeni dodatkową opłatą: 20 NOK osoby dorosłe, 10 NOK dzieci, studenci i seniorzy. Aktualny rozkład jazdy można znaleźć na stronie Kolumbusa https://www.kolumbus.no/en/.
Na lotnisku można także wypożyczyć samochód. Najlepsze oferty można znaleźć na – samochód w Norwegii.
Norwegia/ Stavanger – gotówka czy karta?
Norwegia odchodzi od tradycyjnych pieniędzy i jedynym miejscem, gdzie mogą się przydać, jest prywatny parking przy wejściu na Skomakarnibbå. W każdym innym miejscu można płacić kartą. Opłaca się zabrać ze sobą kartę Revolut, dzięki której unikniemy wysokich kosztów związanych z wymianą pieniędzy. Można ją szybko wyrobić, klikając w – karta Revolut.
Noclegi w Stavanger
Stavanger ma dużą bazę noclegową z bardzo zróżnicowanymi cenami. Warto porównać ceny noclegów z oraz bez śniadań, gdyż ceny jedzenia w tym kraju nie należą do najniższych. Jednym z miejsc, gdzie znajdziesz nocleg w przystępnej cenie wraz ze śniadaniem, jest Stavanger Bed & Breakfast. Jadąc do Stavanger, najlepiej wcześniej pomyśleć o noclegu, dlatego już dziś porównaj ceny noclegów w Stavanger lub zarezerwuj nocleg.
Jeśli podobał Ci się mój tekst o Stavanger, to dołącz do podróży na Facebooku, Instagramie i Twitterze, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów na https://podrozebezosci.pl.