Wędrując Głównym Szlakiem Sudeckim, dotarłem do wielu ciekawych miejscowości. Trzem z nich postanowiłem poświęcić osobne wpisy. Po atrakcjach Prudnika i Krzeszowa kolejnym miejscem, które chcę pokazać, są Wambierzyce, zwane również „Śląską Jerozolimą”. W 2018 roku obchodziły one jubileusz 800-lecia i zdarzenia, w efekcie którego wybudowano Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin oraz Kalwarię Wambierzycką.
Spis treści
Rok 1218
Powstanie Wambierzyc datuje się na 1253 rok. Skąd zatem jubileusz? 800 lat temu obszar obecnych Wambierzyc porastał gęsty las. Wg tradycji, w 1200 roku Janowi z Ratna objawiła się Matka Boska z nagim Jezusem na ręku. Dzieciątko w prawej ręce trzymało ptaszka, a lewą sięgało po owoc, umieszczony w lewej dłoni Matki. Zgodnie z wizją nakazał on wyrzeźbić figurkę i umieścić ją na wzgórzu w dziupli potężnej lipy. Wśród osób, które przychodziły modlić się do figurki, był niewidomy Jan z Raszewa. Pewnego razu wstając z klęczek, potknął się i uderzył ciałem w drzewo. W tym momencie odzyskał wzrok i ujrzał figurkę Matki Bożej otoczoną delikatnym światłem (to jedna z wielu wersji legendy).
Wieść o zdarzeniu szybko obiegła okolicę. Rosła sława cudownej figurki, dlatego coraz więcej osób zaczęło przybywać w to miejsce. Przy drzewie ustawiono kamienny ołtarz, lichtarz oraz chrzcielnicę. Później wybudowano niewielki drewniany kościółek i przeniesiono do niego figurkę. Wraz z kolejnymi cudami nastąpiła konieczność wybudowania większego kościoła, który pomieściłby przybywających pielgrzymów.
Sanktuarium Matki Bożej Wambierzyckiej Królowej Rodzin
Kościół parafialny Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny wybudowano w stylu barokowym na wzór Świątyni Salomona w latach 1715–1723. Zbudowany na planie czworoboku i podzielony na trzy części: prezbiterium, nawę główną i biegnące wokół krużganki, robi spore wrażenie. Z zewnątrz przypomina pałac, do którego prowadzi 57 kamiennych schodów. Ich liczba nie jest przypadkowa. Pierwszych dziewięć oznacza liczbę chórów anielskich. Kolejne trzydzieści trzy stopnie symbolizują wiek Chrystusa, a piętnaście ostatnich to wiek Maryi w chwili poczęcia. W 1936 roku kościołowi nadano tytuł bazyliki mniejszej, który otrzymują kościoły wyróżniające się wartością zabytkową albo walorami liturgicznymi bądź duszpasterskimi.
Centralne miejsce świątyni zajmuje ołtarz z cudowną figurką, trudną do zobaczenia zza szat, w które jest odziana. Figurka wraz z cokołem wykonana jest z lipowego drewna w stylu gotyckim i ma 28 cm wysokości. Głowy Maryi i Jezusa zdobią złote korony papieskie.
Wnętrze świątyni jest bogato zdobione w malowidła, obrazy i rzeźby. Na szczególną uwagę zasługują ambona i ołtarz główny, będące dziełami Karola Sebastiana Flackera, oraz sufit nawy głównej, na którym można dostrzec Szczeliniec Wielki.
W krużgankach kościoła przechowywane są pamiątki po pierwszej świątyni, kule osób uleczonych oraz ich wota. Dużym zainteresowaniem pielgrzymów cieszy się płaskorzeźba przedstawiająca Jana Pawła II i umieszczona tuż obok relikwia.
Kalwaria Wambierzycka
Sformułowanie „Śląska Jerozolima” wynika z faktu, iż z inicjatywy Daniela von Osterberga, właściciela Wambierzyc, w okresie od końca XVII do XIX wieku powstała tu kalwaria z około 100 kaplicami i kapliczkami oraz 12 bramami (nie wszystkie zachowały się do dziś). Kalwaria symbolizuje Jerozolimę z czasów, gdy żył Jezus. Płynący przez miejscowość strumień nosi nazwę Cedron, a nazwy okolicznych wzgórz nawiązują do wzgórz Świętego Miasta.
Już na wejściu do wioski widać pierwsze budowle związane z kalwarią. Kulminacyjna część znajduje się jednak naprzeciw kościoła, na zachodnim stoku Góry Kalwarii. W 1732 roku powstała tu Droga Krzyżowa.
Warto poświęcić chwilę i w spokoju obejrzeć naturalistyczne figury ilustrujące wydarzenia Męki Pańskiej, sceny z życia Matki Bożej oraz sceny ze Starego i Nowego Testamentu.
Ruchoma Szopka w Wambierzycach
Schodząc z Kalwarii, polecam podążyć na strzałkami w stronę niepozornego budynku mieszczącego ruchomą szopkę z 2 poł. XIX wieku. To największa i najstarsza ruchoma szopka w Polsce. Jej twórcą był zegarmistrz Longin Wittig, a kontynuatorem – jego syn Hermann.
Na szopkę składa się kilka gablot pełnych misternych, bajecznie kolorowych i poruszających się figurek. W sumie umieszczono w niej ok. 800 figur, z których 300 jest ruchomych. Od ponad stu lat wzbudzają one zachwyt nad kunsztem twórców oraz zaskakują precyzją wykonania i tym, że pomimo upływu lat mechanizmy nadal działają.
Obok pięciu scen o tematyce biblijnej, dwie sceny przedstawiają pionowy przekrój kopalni węgla kamiennego oraz zabawę ludową. Niestety, w środku nie można robić zdjęć. Poniższe zdjęcia pochodzą ze strony http://wambierzyce.pl/ruchoma-szopka.
Wambierzyce to wciąż mała, spokojna miejscowość, odpowiednia dla spragnionych ciszy turystów i pielgrzymów. Sanktuarium oraz ruchoma szopka w Wambierzycach to jedne z wielu ciekawych miejsc na mapie Dolnego Śląska. O niektórych z nich można było przeczytać w relacji z Głównego Szlaku Sudeckiego oraz w osobnym wpisie z Wrocławia. W tym roku napiszę jeszcze o Krzeszowie, ale czy będzie to ostatni post z tego regionu? Zapewne nie, gdyż lubię tutaj wracać.
Wambierzyce – informacje praktyczne
Wambierzyce położone są w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Radków.
Bazylika w Wambierzycach – godziny otwarcia
– Wstęp wolny
– Godziny otwarcia: codziennie 7:00 – 19:00 (od maja do końca września: apel Maryjny o 21:00 – otwarcie bazyliki przed apelem od 20:30). W piątki, soboty i niedziele można uczestniczyć w apelu Maryjnym z iluminacją bazyliki Wambierzyckiej.
Ruchoma Szopka w Wambierzycach – ceny biletów, godziny otwarcia
– Ceny biletów: Bilet normalny – 8 zł. Bilet ulgowy – 6 zł (studenci, renciści i emeryci). Bilet ulgowy – 4 zł (dzieci i młodzież pomiędzy 3 a 18 rokiem życia).
– Godziny otwarcia: 9:00 – 18:00 codziennie od maja do końca września, 10:00 – 16:00 codziennie od października do kwietnia. NIECZYNNE: 1 stycznia, Wielkanoc, 1 listopada, 25 grudnia.
Podobał Ci się mój wpis o Wambierzycach? Dołącz do podróży na Facebooku, Twitterze i Instagramie, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych wpisów na https://podrozebezosci.pl.