Warmia aktywnie. Co za tym się kryje? Szereg atrakcji umożliwiających lepsze poznanie tego regionu. Podczas mojego pobytu starałem się odkryć Warmię z różnej strony. Zwiedzałem miasta i zabytki, przemierzałem szlaki, płynąłem kajakiem oraz smakowałem lokalnej kuchni. Z wszystkich tych aktywności wybrałem kilka wartych polecenia. Myślę, że poniższy artykuł pomoże ci odpowiedzieć na pytanie, co warto robić na Warmii? Może też służyć za inspirację w planowanie twojej kolejnej podróży.
Spis treści
Zwiedzanie Warmii
Sporo osób uważa, że Warmia i Mazury to jest to samo, dopiero przyjeżdżając na miejsce, dowiadują się, jak wiele je dzieli. Historia Warmii sięga 1243 roku, kiedy to z Państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach wyodrębniono dominium biskupstwa warmińskiego. Ostateczne granice ukształtowały się w 1346 roku i wytrwały do 1772 roku. W przeciwieństwie do Mazur, które do 1945 roku nigdy nie należały do Polski, Warmia była częścią Polski od 1466 roku do pierwszego rozbioru. W tym czasie krainą rządzili biskupi warmińscy, którzy dbali o to, by Warmia była katolicka. Mazury były wtedy protestanckie. Do dziś na Warmii stoi ok. 1400 kapliczek. Pozostałością po nich są także gotyckie zamki biskupie. O nich oraz o Szlaku Zamku Gotyckich przeczytasz TUTAJ.
Pomimo że w 1945 roku Rosjanie wkroczyli na Warmię i Mazury niszcząc oraz grabiąc, co tylko było można, to w regionie przerwało sporo zabytków ukazujących wyjątkowość regionu. Polecam zwiedzanie samochodem, byś mógł dojechać do każdego z 12 miast Warmii. W każdym z nich znajdziesz coś ciekawego jak przykładowo: Zamek Biskupów Warmińskich w Lidzbarku Warmińskim, Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie, Wzgórze Katedralne we Fromborku, Salon Muzyczny Im. Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie, kościół pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście. Nie zapomnij także o małych miejscowościach takich jak Gietrzwałd (zdjęcie nr 2) i Stoczek Klasztorny.
Szlak Kopernikowski na Warmii i Mazurach
Jednym z bardziej oryginalnych szlaków na Warmii i Mazurach jest drogowy Szlak Kopernikowski. Prowadzi przez blisko 300 km i miejsca związane z osobą sławnego astronoma. Na szlaku jest 15 miejscowości, ale bez problemu można do niego dołączyć kolejne, gdyż Mikołaj Kopernik spędził na Warmii 40 lat. Przemierzając ten szlak, lepiej poznasz Kopernika, tym czym się zajmował i jakie miał zdolności. Odwiedzisz także jego grób znajdujący się we Fromborku. Więcej o Szlaku Kopernikowskim przeczytasz TUTAJ, natomiast o jego pobycie na zamkach gotyckich TUTAJ.
Rezerwat przyrody Źródła Rzeki Łyny
Główną rzeką Warmii jest Łyna. Ma ona długość 264 km i przepływa przez takie miasta jak m.in. Olsztyn, Lidzbark Warmiński oraz Bartoszyce. Po pokonaniu 190 km Łyna przekracza granicę z Obwodem Kaliningradzkim i swój bieg kończy jako lewy dopływ Pregoły.
Rzeka swój początek ma na północ od Nidzicy w rezerwacie przyrody Źródła Rzeki Łyny. Rezerwat ma powierzchnię 121,04 km i powstał w 1959 roku. Za zasługi dla przyrody Pojezierza Mazurskiego nadano mu imię profesora Romana Kobendzy znanego botanika i dendrologa. Najlepiej przyjechać do rezerwatu samochodem lub na rowerze i zostawić pojazd na bezpłatnym parkingu. Po przejściu ok. 400 m dojdziesz do rozwidlenia i staniesz przed wyborem. Jeśli skręcisz w prawo, to zobaczyć najpierw kurhan, a później źródła. Natomiast idąc w lewo, zaczniesz od młyna. Szlak zatacza pętlę, więc nie martw się, że coś pominiesz i możesz zacząć dowolnie.
Wg starych podań kurhan był dawnym miejscem kultu Prusów. Znajdziesz go w centrum kompleksu leśnego i zauważysz, że na jego szczycie nie chcą rosnąć drzewa, a każde nowe szybko usycha.
Zaskakującym miejscem są także źródła. Pomimo że jesteś na nizinach, to najpierw musisz się wspiąć na górkę, by je zobaczyć. Dopiero u podnóża wzgórza z poziomu drewnianych platform widokowych dostrzeżesz kilkadziesiąt źródełek rzeki Łyna. Spowodowane jest to zachodzącym tu wyjątkowym jak na niziny zjawiskiem erozji wstecznej.
Idąc najpierw w stronę kurhanu, ostatnim ciekawym miejscem będzie stary młyn obecnie pełniący funkcję kawiarni i sklepiku z pamiątkami. W pobliżu jest polana ze stolikami, krzesłami oraz toaletami. Minimalny czas potrzebny na zobaczenie tego wszystkiego wynosi 1,5 h, jeśli jednak nie masz potrzeby się spieszyć, to możesz tam spędzić więcej czasu, gdyż miejsce jest bardzo klimatyczne.
Spływ kajakowy na rzece Łynie
Łynę możesz obserwować, ale także pływać po niej kajakiem. Szlak kajakowy na Łynie ma 160 km, natomiast od Olsztyna liczy 130 km. Pokonanie całości zajmuje około 6-8 dni, ale bez problemu możesz pokonać krótszy odcinek. Rzeka Łyna jest zmienna i urozmaicona, od spokojnej po wartką z głazami i kłodami drzew. Dodatkowymi atrakcjami są niewielkie jeziorka i odcinki, na których należy kajak przenieść.
Podczas pobytu na Warmii korzystałem z usług Pana Zenona Ramotowskiego. Jest on przewodnikiem po Warmii i Mazurach, a także zajmuje się organizacją spływów kajakowych. Tel. 505075559. Mail: [email protected]. Bez problemu doradzi odpowiedni odcinek dostosowany do twoich umiejętności oraz dostępnego czasu.
Jezioro Ukiel w Olsztynie
Olsztyn ma kilkanaście jezior, z których największym i najgłębszym jest jezioro Ukiel. Jego powierzchnia to 412 ha, a z uwagi na zakrzywiony kształt zwyczajowo mówi się na niego Krzywe. Jezioro Ukiel ma bardzo dobrze zagospodarowany brzeg i oferuje największy wybór atrakcji oraz sportów wodnych na Warmii. Malownicze położenie, liczne zatoki i rozbudowana infrastruktura sprawiają, że i ty znajdzie tu coś dla siebie.
W Centrum Rekreacyjno-Sportowym „Ukiel” wypożyczysz kajaki, rowerki wodne, motorówki, żaglówki i inny sprzęt pływający. W centrum nurkowym Aquadiver odbędziesz natomiast kurs nurkowania, a w jeziorze Ukiel jest gdzie nurkować i to nawet na głębokość 43 metrów. Nie zapomniano także o narciarzach wodnych, dla których zbudowano wyciąg.
Równie bogaty wybór aktywności znajdziesz na brzegu jeziora. Boiska do koszykówki, siatkówki plażowej, stoliki do szachów, skatepark to tylko niektóre z nich. Możesz korzystać także ze ścieżek rowerowych i spacerowych. Gdy zmęczą cię już te aktywności, to odpocznij na jednej z trzech plaż i pomyśl, że to wszystko oddalone jest od centrum Olsztyna tylko o 3 km.
Warmia na rowerze
Warmia to prawdziwy raj dla rowerzystów z dużą liczbą szlaków o różnej trudności. Prowadzi przez nią m.in. Wschodni Szlak Rowerowy Green Velo, czyli najdłuższa i dla wielu najpiękniej położona trasa rowerowa w Polsce. Odcinek warmińsko-mazurski liczy 397 km i przemierzając go zwiedzić Frombork, Braniewo, Pieniężno, Lidzbark Warmiński i Bartoszyce. Pedałując przez Warmię, masz doskonałą okazję podziwiać malownicze tereny, sielskie krajobrazy, krystalicznie czyste jeziora i przydrożne warmińskie kapliczki.
Będąc w Lidzbarku Warmińskim, podjedz do części uzdrowiskowej. Znajdziesz w niej tężnię solankową długą na blisko 100 metrów, a wysoką na 6 metrów. Kształtem przypomina ślimaka i jest jedną z inwestycji, dzięki której w 2023 roku Lidzbark Warmiński uzyska status uzdrowiska. Będzie to drugie uzdrowisko w województwie warmińsko-mazurskim po Gołdapi.
Przejażdżka bryczką i jazda konna w Pałacu Galiny
Szukasz miejsca z dala od zgiełku dnia codziennego, ale z dużym wyborem atrakcji? Takim miejscem jest Pałac i Folwark Galiny położony około 10 km od Bartoszyc. Kompleks posiada romantyczny park, miejsca noclegowego w pałacu i folwarku oraz doskonałą restaurację.
Historia miejscowości sięga średniowiecza i związana jest z pochodzącym z Saksonii rodem von Eulenburg. Jak podają źródła, w 1486 roku przodek rodu otrzymał te ziemie od Wielkiego Mistrza Krzyżackiego za zasługi wojenne. Z upływem lat i wieków majątek von Eulenburg rósł, aż stali się jednym z najpotężniejszych rodów na tym terenie. Na przełomie XIX i XX wieku posiadali aż 1260 ha.
W 1945 roku pałac i majątek splądrowali Rosjanie, ale nie spalili zabudowań i po wojnie odbywały się tu kolonie. Gdy kompleks przeszedł w ręce Skarbu Państwa, zaczęła się jego dewastacja i popadał w ruinę. Zakończyło się to w 1995 roku, gdy kupili go prywatni właściciele i zaczęli przywracać jego świetność.
Obecnie posiadłość ma około 300 ha i jest jednym z najlepszych miejsc do nauki jazdy konnej oraz wczasów w siodle. Niezapomnianą atrakcją jest przejażdżka bryczką wśród pól uprawnych, stawów i z widokiem na pastwiska pełne majestatycznych koni. W sezonie zimowym odbywają się tu kuligi, często połączone z ogniskiem lub biesiadą w zabytkowej kuźni.
Na najmłodszych w Pałacu Galiny czeka mini zoo oraz możliwość przejażdżki minibryczkami. Dla dorosłych przygotowano korty tenisowe, ruską banię, staw z pomostem i plażą oraz wypożyczalnię rowerów.
Liczba atrakcji w Pałacu Galiny wciąż się powiększa. Szczegóły znajdziesz na https://www.palac-galiny.pl.
Droga św. Jakuba na Warmii. Camino Polaco
Droga św. Jakuba jest jednym z najpopularniejszych szlaków pielgrzymkowych w Europie, który i ja miałem okazję wędrować. Przemierzałem Camino Francés, poprowadzone z francuskiego Saint-Jean-Pied-de-Port do Santiago de Compostela. Na terenie Polski również jest kilka szlaków wiodących do Santiago, a jednym z najpopularniejszych jest Camino Polaco, czyli Droga Polska. Zaczyna się on w Ogrodnikach przy granicy z Litwą, a kończy w Słubicach przy granicy z Niemcami. W sumie na około 650 km długości i jest podzielony na 27 etapów.
Dlaczego wspomniałem o Drodze Św. Jakuba? Gdyż Camino Polaco prowadzi przez Warmię i takie miejscowości jak Barczewo, Olsztyn oraz Gietrzwałd. Kto wie, może będzie to wstęp do kontynuowania wędrówki do Ostródy i Iławy lub dalej do Santiago de Compostela. Buen Camino!
Warmia Szlakiem Dziedzictwa Kulinarnego
Zdecydowanie najsmaczniejszą formą odkrywania Warmii jest podążanie szlakiem Dziedzictwa Kulinarnego Warmia Mazury i Powiśle. Co ciekawe, szlak ten jako pierwszy w Polsce przystąpił do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego. Organizacja zrzesza restauracje, gospodarstwa agroturystyczne, zajazdy, ekologiczne gospodarstwa rolne, sklepy, a także producentów i przetwórców żywności. W sumie liczy około 140 członków. Jej celem jest promocja lokalnej, zdrowej kuchni oraz wytwarzanych tutaj produktów.
Lokalna kuchnia stanowi połączenie kuchni staropolskiej, pruskiej, litewskiej, ukraińskiej, rosyjskiej, warmińskiej i mazurskiej. Oparta jest na tradycyjnych surowcach i bardzo często na dawnych recepturach. Miejsca znajdujące się na szlaku oznakowane są logo z białą czapką kucharską na niebieskim tle. Wchodząc tam, masz pewność, że spróbujesz smacznej lokalnej kuchni. Podczas mojej podróży trafiłem do dwóch takich miejsc, Gospody Galiny oraz Karczmy Warmińskiej w Gietrzwałdzie. W Gospodzie Galiny próbowałem kremu z pokrzyw i warmińskich kotlecików z siekanej jagnięciny z kopytkami szpinakowymi, natomiast w Karczmie Warmińskiej szczawiowej z jajkiem oraz golców warmińskich. Lokalne surowce, wędliny, sery, przetwory i smaczne dania, oraz klimat restauracji powodują, że chce się do wracać po więcej. Polecam!
Warmia aktywnie. Co warto robić na Warmii?
Szpalery dorodnych drzew przy drodze, ceglane kapliczki i metalowe krzyże, zamki biskupów warmińskich oraz Mikołaj Kopernik, takie są moje skojarzenia po podróży przez Warmię. Jakie będą twoje?
Powyżej opisałem kilka proporcji na lepsze poznanie Warmii. Starałem się, by były one zróżnicowane i każdy znalazł coś dla siebie. Mam nadzieję, że już wiesz, co będziesz robił na Warmii. Napisz o tym w komentarzu lub dopisz, co jeszcze polecasz :).
Warmia noclegi
Jednym z najpiękniejszych hoteli w Polsce jest Hotel Krasicki w Lidzbarku Warmińskim. Ten elegancki, 4-gwiazdkowy hotel mieści się w podzamczu Zamku Biskupów Warmińskich i oferuje pokoje w różnych stylach, smaczną kuchnią, doskonały serwis i strefę SPA. Pokój zarezerwujesz TUTAJ.
W pobliżu Zamku Biskupów Warmińskich w Olsztynie znajdziesz Polsko-Niemieckie Centrum Młodzieży Europejskiej. Pokoje tego 2-gwiazdkowego hotelu są czyste i mają podstawowe wyposażenie oraz wygodne łóżka. Dużymi zaletami są doskonała lokalizacja i bezpłatny parking usytuowany tuż obok. Dostępność pokoi sprawdzisz pod numerem telefonu 89 534 07 80.
We Fromborku nie ma dużo miejsc noclegowych, a jeszcze by miały widok na Wzgórze Katedralne i katedrę, to tym bardziej. Taki widok znajdziesz w Pod Wzgórzem Bed & Breakfast. Duże pokoje, smaczne i obfite śniadania oraz miła obsługa, to kolejne powody, by się tam zatrzymać. Pokój zarezerwujesz TUTAJ.
Jeśli podobał Ci się mój artykuł o Warmii, to dołącz do podróży na Instagramie, Facebooku, TikToku i YouTube, aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych artykułów https://podrozebezosci.pl.
Używasz Pinteresta? Mam dla Ciebie zdjęcie do pina z Warmia aktywnie.
Artykuł powstał przy współpracy z Warmińsko-Mazurską Regionalną Organizacją Turystyczną w ramach kampanii promocyjnej „Warmia I Mazury oczami blogerów – III edycja – Warmia”