Turystyka winiarska, czyli enoturystyka, cieszy się w Polsce coraz większym zainteresowaniem, ale dla wielu osób wciąż jeszcze jest nieznana. Co to jest enoturystyka? Najprościej mówiąc, jest to rodzaj turystyki polegający na wizytach w winnicach, spacerach wśród winorośli, niekiedy udziałach w zbiorach, ale przede wszystkim na degustacjach win, które później można kupić. Często turystyka winiarska połączona jest ze specjalnymi imprezami, smakowaniem lokalnej kuchni, a nawet możliwością spędzenia nocy na terenie winnicy. Dużym ułatwieniem w poznawaniu winnic są specjalne szlaki winne oraz projekty, takie jak „ENOTarnowskie”.
Spis treści
Historia wina i turystyka winiarska na świecie
Wino jest jednym z najstarszych trunków na świecie. Prawdopodobnie już ok. 8000 lat p.n.e., czyli w okresie neolitu na terenach Kaukazu uprawiano winorośl, z których produkowano wino. Prasy winiarskie można natomiast zobaczyć na egipskich hieroglifach pochodzących z ok. 3000 lat p.n.e. Z Egiptu uprawa winorośli rozprzestrzeniała się na obszar Morza Śródziemnego, a następnie od Greków przejęli ją Rzymianie.
Za czasów rzymskich nastąpił rozwój winiarska. Powstawały nowe szczepy, a winnice zakładano na podbijanych terytoriach. Rozcieńczone wino podawano legionistom, gdyż dzięki niemu byli mniej narażani na choroby i zatrucia, niż pijąc wodę. Początków enoturystyki także należy szukać w starożytności. Już wtedy majętni Grecy i Rzymianie wyjeżdżali do regionów, w których produkowano wino.
Pierwsze szlaki winne powstały w latach 20. XX wieku w Niemczech, natomiast rozwój turystyki winnej nastąpił w połowie XX wieku. Zaczęło się od Francji, skąd pomysł podchwyciły inne europejskie kraje, a następnie kraje tzw. Nowego Świata, takie jak Australia, Stany Zjednoczone i Kanada.
„ENOTarnowskie” – turystyka winiarska (enoturystyka) w okolicy Tarnowa
Historia winiarstwa w Polsce sięga X wieku, ale jeszcze nigdy nie rozwijało się ono równie szybko jak obecnie. Z roku na rok powstają kolejne winnice zazwyczaj nieduże, rodzinne i prawdopodobnie jest ich już około 500. Zakładane są na terenie całego kraju, ale najwięcej jest ich w województwach: małopolskim i podkarpackim.
Jedne z lepszych w Polsce warunków do uprawy winorośli panują w okolicy Tarnowa. Region charakteryzuje się urozmaiconym ukształtowaniem terenu, nasłonecznionymi zboczami, kontynentalnym klimatem oraz najwyższymi temperaturami w kraju.
Zwiększone zainteresowanie turystyką winną wpłynęło na powstanie projektu „ENOTarnowskie”. Projekt ma na celu popularyzację enoturystyki w okolicy Tarnowa, ale także ułatwienie winnicom dotarcia do szerszej grupy odbiorców. W 2019 roku został on nawet wyróżniony certyfikatem Polskiej Organizacji Turystycznej na najlepszy produkt turystyczny. W projekcie uczestniczy kilkanaście winnic z okolic Tarnowa oraz Tarnowska Organizacja Turystyczna.
Winnica Dąbrówka w Dąbrówce Szczepanowskiej
Moją przygodę z „ENOTarnowskie” rozpoczynam w Winnicy Dąbrówka znajdującej się w Dąbrówce Szczepanowskiej. Położona jest ona na skraju Kotliny Sandomierskiej oraz Pogórza Zachodniokarpackiego i rozpościera się z niej przepiękna panorama.
Winnica Dąbrówka położona jest na nasłonecznionym południowym stoku o przewyższeniu 40 metrów. Kolejne 70 metrów przewyższenia jest do doliny Dunajca. Ukształtowanie winnicy oraz naturalna osłona lasu powodują, że winorośla mają tu znakomite warunki do uprawy. Unikają też wiosennych przymrozków.
Winnica Dąbrówka powstała w 2010 roku i jest winnicą rodzinną. Właścicielami jest małżeństwo Beściak, a moim przewodnikiem gospodarz Pan Robert. Trafiam akurat na czas winobrania. Widzę, jak dzieci właściciela zbierają dojrzałe kiście winogron, natomiast Pan Robert opowiada o początkach winnicy oraz planach na przyszłość. Winnica ma powierzchnię ponad 3 ha i znajduje się na niej ponad 13 000 krzewów w 20 odmianach. Idąc w dół wzgórza, podziwiam wygrzane w słońcu soczyste owoce i słucham interesującej opowieści o historii winnicy oraz o mijanych szczepach.
Mijam także nieduży, położony nad stawem drewniany domek. Jak się okazuje, można go wynająć i spędzić w tej niesamowitej scenerii noc, albo i kilka.
Degustacja wina w Winnicy Dąbrówka w Dąbrówce Szczepanowskiej
Winnica Dąbrówka każdego roku zwiększa ilość otrzymywanego wina. W 2019 roku było to ok. 4000 butelek, a w 2020 roku prawdopodobnie będzie to ok. 6000. Produkuje się tutaj wina białe, różowe oraz czerwone i niektóre z nich noszą imiona polskich władców, jak Bolesław, Mieszko, czy Dobrawa. W ofercie każdy znajdzie coś dla siebie. Od lekkich białych, słodkich win do czerwonych wytrawnych.
Kilka metrów poniżej domku położony jest większy staw oraz drewniana altana, w której przeprowadzana jest degustacja. Przed rozlaniem, gospodarz opowiada o winie, które za chwilę znajdzie się w kieliszku. Gdy już to następuje, wyczuwam delikatny aromat, często owocowy lub kwiatowy, skutecznie zachęcający do degustacji. Sytuacja powtarza się kilka razy. Wina zachwycają nie tylko zapachem, ale przede wszystkim smakiem. Kojarzą się z latem oraz słońcem, dlatego kilka osób kupuje butelki wina do domu, by w zaciszu domostwa wrócić do tych wspomnień.
Winnica Dąbrówka – informacje praktyczne
W Winnicy Dąbrówka kilka razy w roku w lecie organizowane są dni otwarte. Połączone są one z degustacją oraz zwiedzaniem. Największym zainteresowaniem cieszą się „Wianki w Winnicy”, na które przyjeżdżają także osoby z zagranicy, Przy kieliszku wina oraz dziękach muzyki puszczane na staw są wianki, jak to miało miejsce w noc świętojańską.
Niedaleko winnicy położona jest piwnica, w której można przeprowadzić degustację win oraz dokonać zakupów. Adres: Błonie 124 a, Zgłobice. Szczegóły znajdziesz na http://www.winnicadabrowka.pl.
Wieża widokowa w Dąbrówce Szczepanowskiej
Enoturystyka to nie tylko wizyta w winnicach, ale także zwiedzanie okolicznych atrakcji. Jedną z nich jest wieża widokowa w Dąbrówce Szczepanowskiej.
Wieża ma 16 metrów wysokości i stoi na szczycie Golgoty o wysokości 395 m n.p.m. Drewniana konstrukcja ma 5 kondygnacji, z których można podziwiać dolinę Dunajca, Tarnów, Wojnicz, a także szczyty Beskidu Wyspowego, Gorców, Beskidu Sądeckiego oraz przy dobrej widoczności Tatr.
Winnica Uroczysko w Janowicach koło Zakliczyna
Jedną z najpiękniej położonych winnic w Polsce jest Winnica Uroczysko w Janowicach koło Zakliczyna. Południowe, słoneczne zbocze porośnięte winoroślą, wznosi się 100 metrów powyżej krętego koryta Dunajca. Do tego strzeliste topole, wzgórza oraz w oddali szczyty górskie sprawiają wrażenie, że oto za pomocą magii trafia się wprost do Toskanii.
Winnica Uroczysko jest nieduża. Ma tylko 82 ary, na których rośnie ok. 5500 krzewów, z których w 2020 roku powinno się otrzymać ok. 3200 butelek wina. Duże nachylenie zbocza powoduje, że w najbardziej stromych obszarach uprawa winorośli nie odbywa się w sposób mechaniczny. Stosuje się tam tradycyjny sposób formowania winorośli znany co najmniej od czasów rzymskich tzw. sposób na głowę i krzewy przywiązuje się do osobnych palików.
Degustacja wina w Winnicy Uroczysko w Janowicach
Winnica Uroczysko została założona w 2011 roku przez Pana Andrzeja Hausa, który po pokazaniu posiadłości zaprasza do swojego domu. Drewniana konstrukcja z bali stoi na szczycie zbocza w miejscu skąd roztacza się najpiękniejszy widok. Jak wygląda to miejsce w dzień oraz w nocy? Samemu można się o tym przekonać, gdyż Pan Andrzej dla zainteresowanych wynajmuje pokoje.
Podobają mi się etykiety oraz nazwy win w Winnicy Uroczysko. Nawiązują one do starych, słowiańskich bóstw i idealnie pasują do nazwy winnicy. Kilka zdań na temat wina, które za chwilę znajdzie się w kieliszku i już delektuję się wytrawnym smakiem. Podobnie jak w Winnicy Dąbrówka dopełnieniem degustacji jest deska lokalnych wędlin oraz serów. Miła atmosfera, doskonałe wina, aż żal opuszczać to miejsce.
Winnica Uroczysko – informacje praktyczne
Szczegółowe informacje odnośnie oferty oraz winnicy można uznać na https://www.facebook.com/Winnica-Uroczysko-1556968337879152 lub pod numerem telefonu 516 495 359.
Centrum Produktu Lokalnego (CPL) w Rzuchowej
Ostatnim punktem wycieczki jest Centrum Produktu Lokalnego (CPL) w Rzuchowej. Szukasz żywności ekologicznej prosto od rolnika, z ominięciem pośredników? Tutaj ją znajdziesz. Centrum powołało do życia i prowadzi stowarzyszenie GRUPA ODROLNIKA, która w jednym miejscu zgromadziła szeroki wybór produktów z Małopolski.
Warzywa i owoce prosto z ogrodu, kiszonki, soki, sałatki, mąka to tylko mały wycinek dostępnego asortymentu. Centrum prowadzi nie tylko sklepik, ale także jest miejscem, gdzie odbywają się warsztaty, szkolenia oraz wizyty studyjne.
Centrum Produktu Lokalnego (CPL) w Rzuchowej – informacje praktyczne
Adres Centrum Produktu Lokalnego, 33-114 Rzuchowa 1A. Tel. 14 307 05 01 oraz 603 99 56 10. Szczegółową ofertę znajdziesz na http://www.cpl.odrolnika.pl.
Turystyka winiarska (enoturystyka) w Polsce. ENOTarnowskie
Wino jest moim ulubionym trunkiem i gdy tylko mam okazję, to zwiedzam winnice lub uczestniczę w degustacjach. Robiłem to już m.in. w RPA, Portugalii, w Czechach, na Słowacji, ale także na Maderze, Santorini lub Zakynthos. Przez te wszystkie lata nie miałem jednak sposobności, aby zobaczyć, jak to wygląda w Polsce. Przyznaję też, że pierwszy raz byłem w okolicy Tarnowa.
Na Pogórzu zaskoczyła mnie wysokość wzniesień i piękne panoramy czasem przypominające Toskanię. Winnice, które zobaczyłem, są niewielkie, ale bardzo malowniczo położone i aż żal było je opuszczać. Być może kiedyś wrócę, by spędzić w nich noc, gdyż to musi być niesamowite wrażenie, zasnąć i obudzić się w takim miejscu.
Wizyta w winnicach, to była także możliwość poznania ludzi z pasją, a takich lubię. Z dużym zainteresowaniem słuchałem, skąd wziął się pomysł na założenie winnicy, etykiety, jakie mają plany i marzenia. Smakowałem również win, które bez trudu mogą konkurować z winami dostępnymi w sklepach lub restauracjach.
Bardzo się cieszę, że powstają takie projekty jak „ENOTarnowskie” lub „Małopolski Szlak Winny”. Dzięki nim mamy okazję poznać Polskę z innej strony, spróbować win na codzień niedostępnych oraz spotkać interesujących ludzi. Mam nadzieję, że jeszcze będę miał okazję odwiedzić polskie winnice, gdyż niczym nie ustępują tym, które widziałem za granicą, a położone są tak blisko.
Więcej informacji na temat „ENOTarnowskie” znajdziesz na http://enotarnowskie.pl.
Noclegi w okolicy Tarnowa
Piękne krajobrazy, winnice, spokój i temperatury wyższe niż w innych regionach Polski. Czyż okolice Tarnowa nie są dobrym miejscem na spędzenie niezapomnianego weekendu lub wakacji? Już dziś poszukaj najlepszej oferty lub zarezerwuj nocleg w winnicy, lub jej pobliżu.
Booking.com
Podobał Ci się mój wpis o turystyce winiarskiej w okolicy Tarnowa? Dołącz do podróży na Instagramie, Facebooku, TikToku i YouTube aby zawsze być na bieżąco. Zapraszam również do lektury innych artykułów z Małopolski oraz na https://podrozebezosci.pl.
Jeśli używasz Pinteresta, to mam dla Ciebie zdjęcie do pina z ENOTarnowskie.
Dziękuję Tarnowskiej Organizacji Turystycznej za zaproszenie oraz pomoc w zwiedzeniu powyższych miejsc.